ਪੰਜਾਬਚੋਣਾਂ 2025ਦੇਸ਼ਦੁਨੀਆਨੌਲੇਜਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗਮਨੋਰੰਜਨਵੈੱਬ ਸਟੋਰੀਜ਼ਖੇਡਾਂਆਟੋਕ੍ਰਾਈਮਧਰਮਵੀਡੀਓਸਿਹਤਲਾਈਫਸਟਾਈਲਕਾਰੋਬਾਰਟੈਕਨੋਲਜੀਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ

ਪਰਿਪੱਕਤਾ, ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ…2024 ਦੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੁਝ ਬਦਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ?

Rahul Gandhi: ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਰਮੀਲੇ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਲੜਖੜਾਉਂਦੀ ਹਿੰਦੀ ਹੁਣ ਇੱਕ ਸਧੀ ਹੋਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਵੇਂ ਅਵਤਾਰ 'ਚ ਪਾਰਟੀ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਹੁਨਰ ਵੀ। ਪਰ ਕਿਸੇ ਵੇਲ੍ਹੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਫੈਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਰਾਹੁਲ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਬਚਿਆ ਕੰਮ ਅੰਨਾ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਪਰਿਪੱਕਤਾ, ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ…2024 ਦੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੁਝ ਬਦਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ?
ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ
Follow Us
panini-anand
| Updated On: 06 Jun 2024 21:42 PM

ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਛਵੀਆਂ ਸਥਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਚਿਹਰਾ ਉਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਕਸ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਮਝ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਕੋਈ ਹੋਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਛਵੀਆਂ ਦਾ ਬਣਨਾ ਅਤੇ ਵਿਗੜਣਾ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਮਤ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਕਦੇਂ ਇੱਕ ਦਾ ਡੰਕਾ ਵੱਜਦਾ ਹੈ। ਕਦੇ 6 ਦਾ ਅਤੇ ਕਦੇ ਘੜੀ 12 ਵਜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਹੁਣ ਐਨਕ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ। ਪਰ ਜਨਤਕ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੀਆਂ ਅੰਤਿਮ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਦੀ ਹੀ ਹੈ। ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਕੋਲ ਐਨਕਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਫਰੇਮ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਚਸ਼ਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਕੋਲ ਖੜ੍ਹੇ ਰਾਹੁਲ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਹੁਲ ਚਸ਼ਮੇ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਸਨ। ਰਾਹੁਲ ਦਾ ਇਹ ਚਿਹਰਾ ਨਿੱਜੀ ਚਿਹਰਾ ਹੈ। ਉਸ ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਚਸ਼ਮਾ ਹੈ। ਨੁਕਸਾਨ ਨਿੱਜੀ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਨਿੱਜੀ ਹੈ। ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਸਿਵਾਏ ਕੁਝ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

Photo Courtesy Getty Images (Nickelsberg/Liaison)

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਰਾਹੁਲ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਾਹੁਲ ਹੈ। ਮਾਂ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਦੇ ਹੋਏ। ਲੋਕ ਭੈਣ ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ ਗਾਂਧੀ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਇੰਦਰਾ ਅਤੇ ਰਾਹੁਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਝਿਜਕ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਝਿਜਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਉੱਤਰੇ। ਖਿੰਡੀ ਹੋਈ ਹਿੰਦੀ, ਭੀੜ ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਚੈਨੀ, ਸਮਝਣ-ਸਮਝਾਉਣ ਦਾ ਸਕੰਟ ਅਤੇ ਫੌਰੀ ਫੈਸਲੇ। ਰੋਡ ਸ਼ੋਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿਹਰਾ ਬਣਦੇ ਰਹੇ ਰਾਹੁਲ 2004 ਵਿੱਚ ਅਮੇਠੀ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣੇ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਆਸਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਸੀ। ਦੇਖੀ ਅਤੇ ਪਰਖੀ ਹੋਈ। ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ। ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ 2014 ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਰਾਹੁਲ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਅਮੇਠੀ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਪਹੁੰਚੇ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2007 ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੰਗਠਨ ਐਨਐਸਯੂਆਈ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਲਿੰਗਦੋਹ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਕਾਈ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੇ, ਜੋ ਫਲਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ, ਉਹ ਆਰਡੀਨੈਂਸ ਨੂੰ ਪਾੜ ਕੇ ਦੋਸ਼ੀ ਜਨਤਕ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਰਾਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੌਣਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ

ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ ਅਤੇ ਸੀਤਾਰਾਮ ਕੇਸਰੀ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਜੋ ਪਾਰਟੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਸੁਖਾਵੀਂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 10 ਸਾਲ ਸੱਤਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਰਾਹੁਲ ਉਸ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਹਿਜ ਵਾਰਸ ਬਣਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਫੈਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਰਾਹੁਲ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਬਚਿਆ ਕੰਮ ਅੰਨਾ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਬੂਮ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ‘ਚ ਨਿੰਦਾਰਸ ਦੀ ਚਾਸ਼ਨੀ ਚ ਡਿੱਗੀ ਹੋਈ ਮੱਖੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ ਰਾਹੁਲ ਜੋ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੀ ਵਿਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਾਕ ਦਾ ਆਸਾਨ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਏ ਸਨ।

Photo Courtesy- Saibal Das/IT Group via Getty Images

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਲਈ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਆਲਸ ਦੀ ਮਾਰ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਵਰਕਰ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਿਰ। ਰਾਹੁਲ ਇਸ ਓਲਡ ਗਾਰਡ ਨੂੰ ਅਸਹਿਜ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। 2014 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਹਾਰ ਗਈ ਤਾਂ ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਨਵੀਂ ਕਾਂਗਰਸ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਪਰ ਹਾਰ ਦੇ ਮਰੂਥਲ ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਦੇ ਮਾਡਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਅਸਫਲ ਸੁਧਾਰਾਂ ਕਾਰਨ ਰਾਹੁਲ ਹੋਰ ਵੀ ਘਿਰਦੇ ਗਏ। ਕਈ ਆਗੂ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਗਏ। ਕਈ ਕਦੇ ਸੋਨੀਆ ਅਤੇ ਕਦੇ ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਜਮਾਤ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੱਸ ਕੇ ਰਾਹੁਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰਾਹੁਲ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਲਈ ਪੱਪੂ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਦੁਬਿਧਾ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਰਾਹੁਲ 2013 ‘ਚ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ 2017 ‘ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਪਰ 2019 ਦੀ ਹਾਰ ਨੇ ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਰਾਹੁਲ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਕੇ ਕੋਪ ਭਵਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਅਮੇਠੀ ਸੀਟ ਵੀ ਚਲੀ ਗਈ। ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਮਜ਼ਾਕ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ।

ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਚੇਹਰੇ ਹਨ… ਕਪਿਲ ਸਿੱਬਲ, ਆਨੰਦ ਸ਼ਰਮਾ, ਮਨੀਸ਼ ਤਿਵਾੜੀ, ਸੰਦੀਪ ਦੀਕਸ਼ਿਤ, ਗੁਲਾਮ ਨਬੀ ਆਜ਼ਾਦ, ਆਰਪੀਐਨ ਸਿੰਘ, ਜੋਤੀਰਾਦਿੱਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ, ਜਤਿਨ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ, ਵਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਅਸ਼ਵਨੀ ਕੁਮਾਰ, ਐਸਐਮ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ, ਅਸ਼ੋਕ ਚਵਾਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂ ਬਾਗੀ ਹੋ ਗਏ । ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਜਿੱਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਦਲੇ। ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਰਾਹੁਲ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਗਏ।

ਭਾਰਤ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ

ਭਾਰਤ ਜੋੜੋ ਯਾਤਰਾ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਬਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਰਾਹੁਲ ਚਸ਼ਮੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਐਨਕ ਉਤਾਰਨ ਦੀ ਵਾਰੀ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ। ਪੁਰਾਣੇ ਫਰੇਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਦੇਸ਼, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਦੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੇਸ਼ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਬਦਲ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੀ ਟੀ-ਸ਼ਰਟ ਪਾਈ ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਚਿਹਰਾ ਕੁਝ ਤਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਗੜੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਵਧੀ ਹੋਈ ਦਾੜ੍ਹੀ ਪਿੱਛੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਰਾਹੁਲ ਪ੍ਰਤੀ ਨਿਗੇਟਿਵ ਨੈਰੇਟਿਵ ਨੂੰ ਹੁਣ ਢਲਾਣ ਮਿੱਲਣ ਲੱਗੀ।

ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਮੰਤਰ ਬਣਿਆ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ। ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਔਰਤਾਂ, ਪੱਛੜੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ, ਦਲਿਤਾਂ, ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ, ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣਾਇਆ। ਰਾਹੁਲ ਦਾ ਨੈਰੇਟਿਵ ਹੁਣ ਪ੍ਰੋ-ਪੀਪਲ ਨੈਰੇਟਿਵ ਹੈ। ਰਾਹੁਲ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਰਪਾ ਨਹੀਂ, ਹੱਕ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨੀਤੀਗਤ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬੂਸਟਰ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼, ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ।

ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਇਸ ਨੈਰੇਟਿਵ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਲੇਟੀਵਿਟੀ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸਹਿਜਤਾ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਲੋਕ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਰਾਹੁਲ ਨਾਲ ਵੀ ਰਿਲੇਟ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮੁਸਲਿਮ ਵੋਟਾਂ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਨਾਇਕ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇਸ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਰਾਹੁਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ। ਜਾਤਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਜਾਤੀਆਂ ਜਿਸ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਕਲੇਜੇ ਨਾਲ ਲਗਾ ਕੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਮਸ਼ਾਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

2024 ਦੇ ਰਾਹੁਲ

ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਹੁਲ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਵਤਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹਨ। ਚਸ਼ਮਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਧੂੜ ਬੈਠ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਅੰਦਰਲੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਜਾਂ ਚੋਣਾਂ ਹਾਰ ਕੇ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਮੌਕਾ ਗੁਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚਿਹਰੇ ਹੁਣ ਇੱਥੋਂ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਜਾਣਗੇ। ਬਹੁਤੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਝੁਕ ਗਏ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਧਰੰਗ ਹੋ ਗਿਆ ਬੈ। ਹੁਣ ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਹੈ। ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਸੋਚ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਨੈਰੇਟਿਵ ਹੈ। ਸਭ ਕੁਝ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਜੋ ਕਾਂਗਰਸ ਹੈ, ਉਹ ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਹੈ। ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਲੋਕ ਹੀ ਹੁਣ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਹੁਣ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉੱਥੇ ਵੀ ਭੀੜ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਚਿਹਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਵਧੀ ਹੈ। ਰਾਹੁਲ ਅੱਜ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਗੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਖੋਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ।

15 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਚੋਣ ਹੈ ਜਦੋਂ ਰਾਹੁਲ ਅਤੇ ਪੱਪੂ ਸ਼ਬਦ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਵਰਤੇ ਗਏ। ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਸਮਝ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਹੁਣ ਪੱਪੂ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਹਿ ਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਟੀਵੀ ‘ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਤੇ ਭਾਰੀ ਪੈ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਇੰਟਰਵਿਊਜ਼ ਦੀਆਂ ਰੀਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਇਸ ਚੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਸ ਟ੍ਰੋਲਿੰਗ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਾਰ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੱਤਾ।

ਯੂਪੀ ਦੇ ਜਨਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪੀਡੀਏ ਦਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਲਈ ਰਾਮਬਾਣ ਸੀ ਪਰ ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਉਸ ਲਈ ਪੁਲ ਦਾ ਕੰਮ ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਹੀ ਕੀਤਾ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਤੇ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦਾ ਨੈਰੇਟਿਵ ਦਲਿਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਅਸਲ ਚੁਣੌਤੀ ਦਲਿਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਨੂੰ ਸਪਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਫਟ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਹਿਜਤਾ ਨੂੰ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਿਆ।

ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ

ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਵੋਟ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਸਪਾ ਅਤੇ ਬਸਪਾ ਵਿਚਾਲੇ ਝੂਲ ਰਿਹਾ ਇਹ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਕਾਂਗਰਸ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। 2024 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੂਡ ਸ਼ਿਫਟ ਨੂੰ ਸਮਝ ਕੇ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਅਸਫਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਜੋੜੀ ਨੂੰ ਦੂਜਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਸਪਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੁਰਾਣਾ ਐਮਵਾਈ ਮਿਲ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਥੇ ਕਾਂਗਰਸ ਇਕੱਠੀ ਖੜ੍ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਈ।

ਅੱਜ ਕਾਂਗਰਸ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੈ। ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਬਹੁਮਤ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਉਥੇ ਵੀ ਪਾਵਰ ਬੈਲੇਂਸ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਹੋਰ ਵੀ ਮਜਬੂਤ ਹੋ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ। ਰਾਹੁਲ ਇਸ ਦੇ ਹੀਰੋ ਹੋਣਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਾਂ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਆਦਰਸ਼ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਚਸ਼ਮੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਰ ਤੱਕ ਦੇਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੇਖਦੇ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਹੁਣ ਚੱਲ ਪਈ ਹੈ। ਅਤੇ ਉਹ ਨਵੇਂ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

Bigg Boss 19 'ਚ ਦਿਖੇਗੀ ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਵਿਨੈ ਨਰਵਾਲ ਦੀ ਪਤਨੀ?
Bigg Boss 19 'ਚ ਦਿਖੇਗੀ ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਵਿਨੈ ਨਰਵਾਲ ਦੀ ਪਤਨੀ?...
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ 'ਤੇ ਬੀਜੇਪੀ ਆਗੂ ਤਰੁਣ ਚੁੱਘ ਦਾ ਹਮਲਾ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਚੁਣੌਤੀ
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ 'ਤੇ ਬੀਜੇਪੀ ਆਗੂ ਤਰੁਣ ਚੁੱਘ ਦਾ ਹਮਲਾ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਚੁਣੌਤੀ...
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪੀਜੀਆਈ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਮਾਲ, ਬਿਨਾ ਚੀਰਾ ਲਗਾਏ 2 ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਿਆ ਟਿਊਮਰ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪੀਜੀਆਈ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਮਾਲ, ਬਿਨਾ ਚੀਰਾ ਲਗਾਏ 2 ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਿਆ ਟਿਊਮਰ...
Kapil Sharma: ਕੈਪਸ ਕੈਫੇ 'ਤੇ ਮੁੜ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੰਬਈ 'ਚ ਕਪਿਲ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਵਧਾਈ ਗਈ ਸੁਰੱਖਿਆ
Kapil Sharma: ਕੈਪਸ ਕੈਫੇ 'ਤੇ ਮੁੜ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੰਬਈ 'ਚ ਕਪਿਲ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਵਧਾਈ ਗਈ ਸੁਰੱਖਿਆ...
Huma Qureshi Brother News: ਹੁਮਾ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਦਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕਤਲ
Huma Qureshi Brother News: ਹੁਮਾ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਦਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕਤਲ...
US Tariff on India: ਟੈਰਿਫ ਵਿਵਾਦ ਵਿਚਾਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਬੋਲੇ- ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ
US Tariff on India: ਟੈਰਿਫ ਵਿਵਾਦ ਵਿਚਾਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਬੋਲੇ- ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ...
ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਅਲਰਟ ਤੇ ਫੌਜ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ, ਅਚਾਨਕ ਕਿਉਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਇਹ ਫੈਸਲਾ?
ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਅਲਰਟ ਤੇ ਫੌਜ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ, ਅਚਾਨਕ ਕਿਉਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਇਹ ਫੈਸਲਾ?...
NCSL Summit ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਧਾਨਕ ਵਫ਼ਦ, ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਹੋਈ ਚਰਚਾ
NCSL Summit ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਧਾਨਕ ਵਫ਼ਦ, ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਹੋਈ ਚਰਚਾ...
Himachal Weather: ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਨਾਲ ਕਿੰਨੌਰ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਵਰਗ੍ਹੇ ਹਾਲਾਤ, NH-5 ਬੰਦ; ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ
Himachal Weather: ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਨਾਲ ਕਿੰਨੌਰ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਵਰਗ੍ਹੇ ਹਾਲਾਤ, NH-5 ਬੰਦ; ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ...