ਘੱਟ ਪੈਸਿਆਂ ‘ਚ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗ੍ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ? ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ ਸਸਤੀਆਂ, ਜੇਨੇਰਿਕ ਅਤੇ ਡਿਸਕਾਉਂਟੇਡ ਦਵਾਈਆਂ? ਜਾਣੋਂ…
How to Get Discounted Medicines: ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਨੇੜੇ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸਦਾ ਰੇਟ ਘਟਵਾਉਣ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਕੀ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਛੋਟ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਘੱਟ-ਵੱਧ ਕਰਵਾਏ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਸਸਤੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ? ਕਿਵੇਂ...ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ...
ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਦੋ ਖਰਚੇ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਦਵਾਈ ਦਾ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਖਰਚਿਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜੇਕਰ ਘਰ ‘ਚ ਕੋਈ ਬੀਮਾਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਪੈਸੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਦਵਾਈ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਖਰੀਦੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਫਰਕ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚੋਗੇ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ?
ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਦਵਾਈ ‘ਤੇ ਲਿਖੀ MRP ਫਿਕਸਡ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਦੀ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਚੇਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਦਵਾਈ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੁਕਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਿਆਇਤੀ ਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦਵਾਈ ਦਾ ਜੈਨਰਿਕ ਵਰਜ਼ਨ ਖਰੀਦੋਗੇ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਾਰਾ ਗਣਿਤ ਆਖਰ ਹੈ ਕੀ? ਆਓ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਦਵਾਈ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਿਸਟਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਚੇਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੱਕ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ।
ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਤਿੰਨ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ, ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਨੇੜੇ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਕੈਮਿਸਟ ਦੀ ਦੁਕਾਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਜਨ ਔਸ਼ਧੀ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਹੋਲਸੇਲ ਮਾਰਕੀਟ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੇਟ ਮਿਲਣਗੇ।
ਜਿੱਥੇ ਕੁਝ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਇੱਕੋ ਹੀ ਦਵਾਈ ‘ਤੇ 15 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਕੁਝ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕੋ ਦਵਾਈ ‘ਤੇ 20 ਤੋਂ 25 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਇਸ ਛੋਟ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਛੂਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਪਏਗਾ ਕਿ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਇੱਕ ਪੇਟੈਂਟ ਦਵਾਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਸਾਲਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਬ੍ਰਾਂਡਿਡ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਛੋਟੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ‘ਤੇ ਬਹੁਤਾ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਸਸਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਕਿਉਂ?
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਡਾਕਟਰ ਕੰਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸਾਲਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਅਸਰਦਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਭਾਵੇਂ ਡਾਕਟਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਲਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸੇ ਕੰਪੋਜਿਸ਼ਨ ਵਾਲੀ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈ ਵੀ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਕੋਈ ਵੀ ਡਾਕਟਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈ ਨਹੀਂ ਲਿਖ ਸਕਦਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਨੁਸਖ਼ੇ ‘ਤੇ ਜੈਨਰਿਕ ਸਾਲਟ ਲਿਖਣ ਦੀ ਹੀ ਆਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਸਸਤੇ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਸਕਣ ਕਿਉਂਕਿ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲੋਂ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਸਸਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਘੱਟ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬ੍ਰਾਂਡਿਡ ਦਵਾਈਆਂ ਹੀ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ‘ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ’
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਵੰਡ ਦੀ ਵੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਕਰੇਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਥੋੜੀ ਸਸਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਕਰੇਤਾ ਦੀ ਦਵਾਈ ਜਿਸ ਦਾ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਘੱਟ ਹੈ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰ ਫਾਰਮਾ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਇੱਕ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਚੈਨਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਮੈਨੁਫੈਕਚਰਰ, ਜੋ ਦਵਾਈ ਦੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਲਾਗਤ, ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਅਤੇ ਐਡਵਰਟਾਇਜ਼ਮੈਂਟ, R&D ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖਰਚਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਮਾਰਜਿਨ ਤੈਅ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਫਿਰ ਵਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ ਦੀ, ਜੋ ਦਵਾਈ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਿਸਟਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਚੇਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦਵਾਈ ਵੇਚਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਜਾਂ ਵੰਡ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਚੈਨਲ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਰਜਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ 20 ਰੁਪਏ ਦੀ ਦਵਾਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਰਜਿਨ ਵਿੱਚ ਜੁੜ ਕੇ 50 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੈਮਿਸਟ ਘੱਟ ਡਿਸਕਾਉਂਟ ਕਿਉਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ?
ਲੋਕਲ ਕੈਮਿਸਟ ਪ੍ਰਤੀਕ ਗੁਪਤਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈ ‘ਤੇ 20 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਮਾਰਜਿਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਟਰ ਤੋਂ 3 ਤੋਂ 7 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਕੈਸ਼ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਰਜਿਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 23 ਤੋਂ 25 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੇਬਰ, ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਖਰਚੇ ਝੱਲਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਮਿਸਟ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡਿਸਕਾਉਂਟ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਦੁਕਾਨਦਾਰ… ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਛੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾ ਬ੍ਰਾਂਡਿਡ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 20 ਤੋਂ 25 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਹੀ ਡਿਸਕਾਉਂਟ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਰਜਿਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ 50 ਤੋਂ 70 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਡਿਸਕਾਉਂਟ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਹੋਲਸੇਲ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਕੀ ਹੈ ਫਾਇਦਾ?
ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਖਰੀਦਤੇ ਹਨ। ਰਾਜਿੰਦਰ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਉਹ ਕੈਂਸਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਬੀਪੀ, ਗੈਸ ਅਤੇ ਐਨਲਾਰਜਡ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਸਥਾਨਕ ਕੈਮਿਸਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ 15 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਛੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ 24 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਜੈਨਰਿਕ ਸਾਲਟ ਲੈਣ ‘ਤੇ 70 ਤੋਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਹ ਹਰ 5-6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
Alfuzosin (10mg) ਸਾਲਟ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰਿਪ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ 515 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਇੱਕ ਪੱਟੀ ਵੀ 180 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਪਰ ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀਆਂ 10 ਸਟ੍ਰਿਪਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ‘ਤੇ ਇਕ ਸਟ੍ਰਿਪ ਦੀ ਕੀਮਤ 41 ਰੁਪਏ ਦੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਹੋਲਸੇਲ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਐਡਲਟ ਡਾਇਪਰਸ ਅਤੇ ਡਿਸਪੋਜੇਬਲ ਸ਼ੀਟਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਲ ਕੈਮਿਸਟ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ‘ਤੇ 35-55 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ 80 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਪੇਟੈਂਟ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕੈਮਿਸਟ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਛੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ 24 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਦਵਾਈਆਂ ਸਸਤੀਆਂ ਕਿਉਂ?
ਉਥੋਂ ਦੇ ਇਕ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਨਾ ਛਾਪਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ‘ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ 20 ਤੋਂ 23 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਅਤੇ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ 50 ਤੋਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੈਂਸਰ, ਕਿਡਨੀ, ਮੈਡੀਕਲ ਕੰਜ਼ਊਮੇਬਲਸ ਯਾਨੀ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਮੈਡੀਕਲ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਟੀਕੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਾਜਬ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕਲ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ 14,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਟੀਕਾ 6,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ
ਦਰਅਸਲ, ਇੱਥੇ ਉਪਲਬਧ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ-
1. ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਚੈਨਲ ਫਾਲੋ ਨਾ ਕਰਨਾ – ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਡਿਸਕਾਉਂਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਟਰਸ ਅਤੇ ਰਿਟੇਲਰਸ ਦਾ ਮਾਰਜਿਨ ਸਿੱਧਾ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਦਵਾਈਆਂ ਸਸਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਉਤਪਾਦਕ ਆਪਣੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਸਿਰਫ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ ਵੇਚਦੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਉਹੀ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕਲ ਕੈਮਿਸਟ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
2. ਬਿੱਲਾਂ ਦੀ ਹੇਰਾਫੇਰੀ – ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਹਸਪਤਾਲ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਸਤੇ ਭਾਅ ‘ਤੇ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਬਿੱਲ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਰੇਟ ‘ਤੇ ਬਣਦੇ ਹਨ ਪਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਇੱਥੇ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਦੁਕਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਕੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਆਇਤੀ ਦਰਾਂ ਤੇ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਛੋਟ ਦੇਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
3. ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ – ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾ ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਵੇਚਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਛੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਛੋਟ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਮੁਨਾਫਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਐੱਮਆਰਪੀ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦਣ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਜ਼ਰੂਰ ਰੱਖੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤੁਸੀਂ ਉਥੋਂ ਸਰਜੀਕਲ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੈਡੀਕਲ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ।
4. ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦਣਾ – ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – ਮੈਰਿਜ ਲੋਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਿੰਨਾ ਸਹੀ? ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾ ਵਿਗਾੜ ਦੇਵੇ ਡ੍ਰੀਮ ਵੈਡਿੰਗ ਦਾ ਸੁਪਨਾ
ਜਨ ਔਸ਼ਧੀ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਹਾਲ
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਜਨ ਔਸ਼ਧੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ, ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ 15 ਤੋਂ 90 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇਕ ਦਵਾਈ ਕੇਂਦਰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰਥਕ ਪਿਰੰਜਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਬਹੁਤ ਸਸਤੇ ਭਾਅ ‘ਤੇ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਕਟੌਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਰਥਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੇਟੈਂਟ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ‘ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਸਟੋਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਪ੍ਰਮੋਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸਸਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਾਲ ਹੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਦਵਾਈ ‘ਤੇ ਮਾਰਜਿਨ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਵੱਧ ਜਾਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਨਾ ਵੇਚੀਆਂ ਜਾ ਸਕਣ। ਸਾਰਥਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਕੰਬੀਫਲੇਮ ਦੀ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰਿਪ ਦੀ ਕੀਮਤ 40 ਤੋਂ 45 ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਜੈਨਰਿਕ ਸਾਲਟ ਦੀ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰਿਪ ਜਨ ਔਸ਼ਧੀ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 8 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਜਨ ਔਸ਼ਧੀ ਕੇਂਦਰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਛੋਟ, ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਅਤੇ ਪੇਟੈਂਟ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ 30 ਤੋਂ 35 ਫੀਸਦੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਅੱਧਾ ਉਹ 15 ਫੀਸਦੀ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਸਤੀਆਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬਹੁਤੀ ਕਾਰਗਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਲਗਭਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਸਾਲਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਪੇਟੈਂਟ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਹੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਹੀ ਸਾਲਟ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਪੇਟੈਂਟ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਕਾਰਗਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲੋਕ ਹੁਣ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਝਿਜਕ ਦੇ ਜਨ ਔਸ਼ਧੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਤੋਂ ਜੈਨਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਨ।
ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ
ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਨਿਰਮਾਤਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਈ ਨਕਲੀ ਉਤਪਾਦਕ ਵੀ ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਵੇਚ ਕੇ ਮੋਟਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ R&D ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਨੌਨ-ਟੇਸੇਟਡ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਛੋਟ ਦੇ ਕੇ ਹੀ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਵਜੋਂ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਦਵਾਈ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਰੂਰ ਕਰ ਲਵੋ।
