India-Canada Striker Deal: ਸਟਰਾਈਕਰ ਕਿਵੇਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਕਰਾਰਾ ਜਵਾਬ, ਭਾਰਤ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ?
ਭਾਰਤ-ਕੈਨੇਡਾ ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਡੀਲ: ਸਟਰਾਈਕਰ ਇੱਕ ਬਖਤਰਬੰਦ ਲੜਾਈ ਵਾਹਨ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਠ ਪਹੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਭਾਰਤ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ 530 ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਲੜਾਕੂ ਵਾਹਨ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਖਟਾਸ ਕਾਰਨ ਸੌਦਾ ਟਾਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਟਰਾਈਕਰ ਕਿਵੇਂ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਇਸਨੂੰ ਕਿਉਂ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ?
ਕੈਨੇਡਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਗੜ ਰਹੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਅੱਠ ਪਹੀਆ ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਬਖਤਰਬੰਦ ਲੜਾਕੂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ‘ਤੇ ਵੀ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ 530 ਅਜਿਹੇ ਵਾਹਨ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਦਾਖ ਵਰਗੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਵਾਹਨ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ?
ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਬਖਤਰਬੰਦ ਲੜਾਈ ਵਾਹਨ ਆਲ-ਵ੍ਹੀਲ ਡਰਾਈਵ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਡਾਇਨਾਮਿਕਸ ਲੈਂਡ ਸਿਸਟਮ (GDLS) ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਡਾਇਨਾਮਿਕਸ ਲੈਂਡ ਸਿਸਟਮ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ, ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਵਾਹਨ GDLS ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ LAV III 8×8 ਹਲਕੇ ਬਖਤਰਬੰਦ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੰਸਕਰਣ ਹੈ ਅਤੇ 2001 ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਮੋਵਾਗ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਪਿਰਾਨਹਾ-3 ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਦਾ ਨਾਮ ਦੋ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਮੈਡਲ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਸਟੂਅਰਟ ਐਸ. ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਅਤੇ ਰੌਬਰਟ ਐਫ. ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਅਬਰਾਮਜ਼ ਟੈਂਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਨਵਾਂ ਫੌਜੀ ਵਾਹਨ ਸੀ।
ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਯੋਗ
ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਇੱਕ ਵੀ-ਹੁਲ ਬਖਤਰਬੰਦ ਪੈਦਲ ਫੌਜੀ ਲੜਾਈ ਵਾਹਨ ਹੈ। ਇਹ 30 ਐਮਐਮ ਤੋਪ ਅਤੇ 105 ਐਮਐਮ ਮੋਬਾਈਲ ਗਨ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਚ ਕਠੋਰਤਾ ਵਾਲੇ ਸਟੀਲ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ 14.5 ਐਮਐਮ ਰਾਉਂਡ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦਾ ਇਸ ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਾਰੇ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ 7.62 ਐਮਐਮ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਵੀ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਵੜ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਵਾਹਨ ਬੋਲਟ-ਆਨ ਸਿਰੇਮਿਕ ਸ਼ਸਤਰ ਨਾਲ ਫਿੱਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 14.5 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਵਿੰਨਣ ਵਾਲੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਅਤੇ 152 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਰਾਉਂਡ ਤੋਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਅਧਿਕਤਮ ਗਤੀ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ
ਆਰਮੀ ਗਾਈਡ ਡਾਟ ਕਾਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਕੋਲ ਦੋ ਦਾ ਇੱਕ ਦਲ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਨੌ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੁਕੜੀ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 350 ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ ਕੈਟਰਪਿਲਰ ਸੀ-7 ਇੰਜਣ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਰੇਂਜ 483 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਕਤਮ ਗਤੀ ਲਗਭਗ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਹੈ। ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਵਾਹਨ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਮਪ੍ਰੋਵਾਈਜ਼ਡ ਐਕਸਪਲੋਸਿਵ ਡਿਵਾਈਸ (ਆਈਈਡੀ) ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਵੀ ਸਮਰੱਥ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿਨੂਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਨਾਲ ਕਿਤੇ ਵੀ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸੰਸਕਰਣ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਵਹੀਕਲ (ICV) ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਗਨ ਸਿਸਟਮ (MGS) ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ 550 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟਰਾਈਕਰ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਪੈਦਲ ਕੈਰੀਅਰ ਵਾਹਨ, ਕਮਾਂਡਰ ਵਾਹਨ, ਮੈਡੀਕਲ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਹਨ, ਫਾਇਰ ਸਪੋਰਟ ਵਾਹਨ, ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਕੁਐਡ ਵਾਹਨ, ਐਂਟੀ-ਟੈਂਕ ਗਾਈਡਡ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਕੈਰੀਅਰ, ਮੋਰਟਾਰ ਕੈਰੀਅਰ, ਖੋਜ ਵਾਹਨ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਬੰਦੂਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ, ਜੈਵਿਕ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਖੋਜ ਵਾਹਨਾਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ
ਦਰਅਸਲ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਮਿਲਟਰੀ ਸਮਾਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਟਰਾਈਕਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪਿਛਲੇ ਜੂਨ ‘ਚ ਇਕ ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਲਦ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਿਖਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਵਾਹਨ ਸਿੱਧੇ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਸਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਕੰਪਨੀ GDLS-C ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਗੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ
ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਦੀ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਗਾਵਤ ਜਾਂ ਜੰਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਜਲਦੀ ਜਵਾਬ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਕੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਂਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੈਦਲ ਦਸਤੇ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅੱਠ ਪਹੀਆ ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਵਾਹਨ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਦਲਦਲ ਖੇਤਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ‘ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਲੱਦਾਖ ‘ਚ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਰਹੱਦਾਂ ‘ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਨਕਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਨਕਸਲੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਈਈਡੀ ਸੁਰੰਗਾਂ ਵਿਛਾ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜੰਗਲਾਂ ‘ਚ ਲੁਕੇ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਇਹ ਹੈ ਵਿਕਲਪ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ (DRDO) ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਿਸਟਮਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਖਤਰਬੰਦ ਵਾਹਨ ‘ਵ੍ਹੀਲਡ ਆਰਮਰਡ ਪਲੇਟਫਾਰਮ’ (WhAP) ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੋਰੱਕੋ ਵੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਹ ਵਾਹਨ ਖਰੀਦ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਮੋਰੱਕੋ ਦੇ ਕੈਸਾਬਲਾਂਕਾ ਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਫੈਕਟਰੀ ਲਗਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਥੋਂ ਹੋਰ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਵੀ ਪੂਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਟ੍ਰਾਈਕਰ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ।
