ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲੌਂਗ ਤੱਕ, ਦਰਖਤਾਂ ‘ਤੇ ਲਗੇ ਹੋਏ ਇੰਝ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਇਹ ਮਸਾਲੇ

ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਸਵਾਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ। ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ ਦਰਖਤ ‘ਤੇ ਫਲੀਆਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਗੁੱਛਿਆਂ ਵਿਚ ਉੱਗਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਕਸੀਡਾਈਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।(image-pixabay) ਨਟਮੇਗ ਜਾਂ ਜਾਇਫਲ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਟਪਟੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਫਲੇਵਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਇੱਕ ਫਲ ਦਾ ਬੀਜ ਹੈ ਜੋ ਖੁਬਾਨੀ ਵਰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਸੁਕਾ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (image- pixabay) ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਸੋਈ ਦੇ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਲੌਂਗ, ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਵਿੱਚ ਲਾਜਵਾਬ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। Myrtaceae ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਰੁੱਖ Cydigium aromaticum ਉੱਤੇ ਉੱਗਦੀਆਂ ਲੌਂਗਾਂ, ਟਾਹਣੀਆਂ ਦੇ ਸਿਰੇ ਉੱਤੇ ਕਲੱਸਰਾਂ ਵਾਂਗ ਗੁੱਛਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਾਵਿਤਰੀ, ਮਸਾਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਨਾਰੰਗੀ ਰੰਗ ਦੀ ਜਾਵਿਤਰੀ ਅਤੇ ਜਾਏਫਲ ਇੱਕੋ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਮਿਸਟਿਕਾ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਫਲ ਵਿੱਚੋਂ ਬੀਜ (ਜਾਏਫਲ) ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਰੇਸ਼ੇ ਬੀਜ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਲਪੇਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਰੇਸ਼ੇ ਜਾਵਿਤਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। (Image-pixabay-freepik) ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਚਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੱਕ। ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੀਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੌਦੇ ਬਾਰੀਕ ਫਲੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਬੀਜ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ‘ਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਕੇਸਰ ਠੰਡੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਸਰ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਲਵੈਂਡਰ ਰੰਗ ਦੇ ਫੁੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਤਲੇ ਘਾਹ ਵਰਗੇ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਕਾ ਕੇ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (image-pixabay)