Womens Day 2024: ਔਰਤਾਂ ‘ਚ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਲੀਵਰ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ? ਜਾਣੋ ਕੀ ਹਨ ਕਾਰਨ
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਇਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ।
International Womens Day 2024: ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੁਝ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਆਟੋਇਮਿਊਨ-ਸਬੰਧਤ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਅਤੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਨ ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੋਟਾਪੇ, ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਅਤੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲੀਵਰ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਖ਼ਰਾਬ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ‘ਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਲਿਵਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੋਜ ਅਤੇ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਲੀਵਰ ਫੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਅਤੇ ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਦੋਵਾਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ?
ਡਾ. ਅੰਕੁਰ ਗਰਗ, ਐਚਓਡੀ, ਸਨਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਐਚਪੀਬੀ ਸਰਜਰੀ ਅਤੇ ਲਿਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਵਿਭਾਗ, ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ, ਬੀ, ਸੀ, ਡੀ, ਅਤੇ ਈ ਲਿਵਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਈ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵਧਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੌਖਿਕ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਲਿਵਰ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਓਰਲ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਲੈਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਵਧਣ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਕਿਵੇਂ ਰੱਖਣਾ ਖਿਆਲ
ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਖਾਓ
ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਸਰਤ ਕਰੋ
ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲਓ
ਫਾਈਬਰ ਖਾਓ
ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ
ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਤੋਂ ਬਚੋ
