ਕੀ ਪਾਇਲਟ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੌਂ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਆਰਾਮ? ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਸਵਾਲ
Can Pilots Sleep While Flying: ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਖ਼ਤ ਹੈ। ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਇਲਟ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੇ ਸੌਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਆਰਾਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਕੋਈ ਪਾਇਲਟ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੌਂ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਜਰਮਨ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਜਰਮਨ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੇ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਝਪਕੀ ਲੈਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਰਮਨ ਪਾਇਲਟ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਝਪਕੀ ਲੈਣਾ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ “ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹਕੀਕਤ” ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਵੇਰੀਨੀਗੰਗ ਕਾਕਪਿਟ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 900 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ। ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, 93% ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਝਪਕੀ ਲੈਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਪਾਇਲਟ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਸੌਂ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਕੀ ਸਰਵੇਖਣ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਇਲਟਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ? ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਹਨ?
ਕੀ ਪਾਇਲਟ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਸੌਂ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਹੀਂ?
ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਸੌਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਕਾਕਪਿਟ ਵਿੱਚ ਝਪਕੀ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੈ। ਕਾਕਪਿਟ ਨੂੰ ਫਲਾਈਟ ਡੈੱਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਅਗਲਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪਾਇਲਟ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਪਾਇਲਟ ਬੈਠ ਕੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਖ਼ਤ ਹੈ। ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਇਲਟ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੇ ਸੌਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਆਰਾਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Photo: TV9 Hindi
ਇਸ ਦੇ ਵੀ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਪਾਇਲਟ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਸੌਂ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਪਾਇਲਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਜਦੋਂ ਦੋ ਪਾਇਲਟ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾ ਰਹੇ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਆਰਾਮ ਕਰ ਸਕਣ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਏਅਰਲਾਈਨ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫੈਡਰਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (FAA) ਨਿਯਮ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੇ ਡਿਊਟੀ ਘੰਟਿਆਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੰਬੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਆਰਾਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਆਰਾਮ ਕੀ ਹੈ?
ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੌਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਧੀਨ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਨੀਂਦ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਹਰ ਵੱਡੇ ਵਪਾਰਕ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਪਾਇਲਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਕੈਪਟਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਆਰਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੂਜਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 20 ਤੋਂ 40 ਮਿੰਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਹਵਾਈ ਆਵਾਜਾਈ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Photo: TV9 Hindi
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਸੰਗਠਨ (ICAO) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਥਕਾਵਟ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਕਪਿਟ ਵਿੱਚ ਸੌਂਦੇ ਹਨ; ਇਸ ਨੂੰ ਸੌਣ ਲਈ ਸਥਾਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਨੀਂਦ ਹੈ?
ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੌਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਝਪਕੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਝਪਕੀ ਮੂਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਥਕਾਵਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। 10 ਤੋਂ 30 ਮਿੰਟ ਦੀ ਝਪਕੀ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਝਪਕੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਊਰਜਾਵਾਨ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
