ਰੁਪਏ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣੇ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ, ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗਿਰਾਵਟ
ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ, ਰੁਪਿਆ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 90.41 ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਿਕਾਰਡ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ, ਘਰੇਲੂ ਮੁਦਰਾ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 90.55 ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਸੀ।
ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਿਆ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 90.31 ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ। ਵਪਾਰਕ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ, ਰੁਪਿਆ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਕੇ 90.55 ਦੇ ਨਵੇਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਰਿਕਵਰੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ, ਜੋ 90.37 ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਬੰਦ ਹੋਣ ਤੱਕ, ਰੁਪਿਆ 90.41 ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 0.50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਏ ਦੇ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਇਸ ਸਾਲ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮੁਦਰਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਰੁਪਏ ਦੇ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਦੁਸ਼ਮਣ
ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ ਦੇਰੀ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਦੁਵੱਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟੈਰਿਫ ਰਾਹਤ ਦਾ ਕੋਈ ਠੋਸ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਮਿਤੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਪਏ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਹੁਣ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਅੰਤਿਮ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਦੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਮੁਨਾਫ਼ਾਵਸੂਲੀ
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਘਰੇਲੂ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਕਰੀ ਕਾਰਨ ਘਰੇਲੂ ਮੁਦਰਾ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਇਟਰਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ 18 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੌਜੂਦਾ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 18 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਵੇਚੇ ਹਨ। ਦਸੰਬਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਾਲ ਦਾ 8ਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਚਾਰ ਅਜਿਹੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 15 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਵਿੱਚ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।
ਡਾਲਰਾਂ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦਦਾਰੀ
ਸਥਾਨਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਡਾਲਰਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੁਦਰਾ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਦਖਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਮੁਦਰਾ ਲਈ ਕੋਈ ਖਾਸ ਟੀਚਾ ਪੱਧਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ, ਆਰਬੀਆਈ ਕਰੰਸੀ ਸਵੈਪ ਰਾਹੀਂ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਡਾਲਰ ਖਰੀਦ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਮਰਥਨ ਸੀਮਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਰੁਪਏ ਦਾ ਭਵਿੱਖ?
ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੋਟਕ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਦੇ ਕਰੰਸੀ ਅਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਨਿੰਦਿਆ ਬੈਨਰਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਂਡਾਂ ਅਤੇ ਇਕੁਇਟੀ ਦੋਵਾਂ ਤੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਫੰਡ (FPI) ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਕਾਰਨ USDINR ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਉਪਜ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ, USD ਅਤੇ JPY ਕੈਰੀ ਟਰੇਡਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਬਾਂਡਾਂ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਵਪਾਰ ਸੌਦੇ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਹਨ, ਜੋ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਅਸੀਂ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ 89.50-91.00 ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵਪਾਰ ਰੇਂਜ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।


