Explainer : ਨਕਲ ਤੋਂ ਅਕਲ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ… ਚੀਨ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ Innovator? DeepSeek AI ਲਿਆ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਚਾਈ ਹਲਚਲ
ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ, ਚੀਨ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਨੰਬਰ ਇੱਕ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਚੀਨ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ AI ਮਾਡਿਊਲ DeepSeek ਬਣਾ ਕੇ ਹਲਚਲ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਖੁਦ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਮਰੀਕੀ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਜਾਗਣ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ।
ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਚੀਨੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ‘ਸਸਤੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਚੱਲੇ ਤੇ’ਚੰਨ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਰਾਤ ਤੱਕ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਅਚਾਨਕ ਦੁਨੀਆਂ ਬਦਲ ਗਈ। ਅੱਜ, ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਲੈਪਟਾਪਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤਾਲੇ ਤੱਕ, ਸਭ ਕੁਝ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਆਪਣੀ ‘ਨਕਲ’ ਵਾਲੀ ਛਵੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡਦੇ ਹੋਏ, ਚੀਨ ਦੀ ਚਮਕ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। DeepSeek AI ਮੋਡੀਊਲ ਬਣਾ ਕੇ, ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ। ਇੱਕੋ ਝਟਕੇ ਵਿੱਚ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 500 ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਦੇ 9 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਖ਼ਿਰਕਾਰ, ਚੀਨ ਨੇ ਨਕਲ ਤੋਂ ਅਕਲ ਤੱਕ ਦਾ ਇਹ ਸਫ਼ਰ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ?
ਨਕਲ ਤੋਂ ਅਕਲ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ
ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ DeepSeek AI ਮੋਡੀਊਲ ਵਿਕਸਤ ਕਰਕੇ, ਚੀਨ ਨੇ Google ਦੇ Gemini AI, OpenAI ਦੇ ChatGPT ਅਤੇ Elon Musk ਦੇ Grok AI ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਮਾਮਲਾ ਇੱਥੇ ਹੀ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ, ਚੀਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਈ ਹੋਰ ਵਿਲੱਖਣ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਚੀਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਲੋਹਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਜੋ ਲੋਹੇ ਜਾਂ ਸਟੀਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ 3,600 ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੀ ਲੋਹੇ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਟੀਲਥ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦਿਖਾਇਆ। ਇਹ ਛੇਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਮਾਡਲ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਤੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦੀ ਨਵੀਨਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇੱਥੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਚੀਨ ਨੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਤੱਕ ਲੇਜ਼ਰ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਐਲੋਨ ਮਸਕ ਦੇ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਲਈ, 100 ਗੀਗਾਬਾਈਟ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਡੇਟਾ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦਾ ਟੀਚਾ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, DeepSeek ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੇ ਚੈਟਜੀਪੀਟੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜੇਮਿਨੀ ਏਆਈ ਤੱਕ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਚੀਨ ਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਬਦਲੀ ਤਸਵੀਰ
ਚੀਨ ਦੀ ਨਕਲ ਤੋਂ ਅਕਲ ਦੀ ਛਵੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਨੇ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ
1. ਚੀਨ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ।
2. ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚੀਨ ਨੇ ਸਸਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿਖਾਈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਫੈਕਟਰੀ ਬਣ ਗਿਆ।
3. ਜਦੋਂ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਘਰੇਲੂ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ।
4. ਚੀਨ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਸਮਾਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।
5. ਚੀਨ ਨੇ ਨਵੀਨਤਾ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਲੀਬਾਬਾ, ਟੈਨਸੈਂਟ ਅਤੇ ਸ਼ੀਓਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਕਿਫਾਇਤੀ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਬਣਾਇਆ।
6. ਚੀਨ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਐਪਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ WhatsApp ਦਾ ਚੀਨੀ ਸੰਸਕਰਣ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸਨੂੰ WeChat ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, Google ਦੀ ਥਾਂ Baidu, Quora ਦੀ ਥਾਂ Zhihu ਅਤੇ Instagram ਦੀ ਥਾਂ Xiaohongshu ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ।
7. ਚੀਨ ਨੇ WeChat ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਪਰ ਐਪ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ। ਅੱਜ, ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸੁਪਰ ਐਪ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
8. ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਣਿਤ (STEM) ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਾਰਜਬਲ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ।
