ਕੀ ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਸਕਦੇ? ਜਾਣੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ
7 ਮਈ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਕ ਡਰਿੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਵਲ ਡਿਫੈਂਸ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕਆਊਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਆਓ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਬਲੈਕਆਊਟ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

Blackout Drill: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਫੌਜ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ 7 ਮਈ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਵਲ ਡਿਫੈਂਸ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕਆਊਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਦੋਵਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਆਓ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਬਲੈਕਆਊਟ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਦੋਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ, ਸਟਰੀਟ ਲਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ।
ਬਲੈਕਆਊਟ ਕੀ ਹੈ?
ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਜੰਗ ਜਾਂ ਜੰਗ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ਹਿਰ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਬਿਜਲੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਨਰੇਟਰ ਜਾਂ ਇਨਵਰਟਰ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਲੈਕਆਊਟ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬਲੈਕਆਊਟ ਕਦੋਂ ਹੋਵੇਗਾ?
7 ਮਈ ਨੂੰ ਬਲੈਕਆਊਟ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਛਾਉਣੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਬਲੈਕਆਊਟ ਰਿਹਰਸਲ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ 30 ਮਿੰਟ ਦਾ ਬਲੈਕਆਊਟ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਰਾਤ 9 ਵਜੇ ਤੋਂ ਰਾਤ 9:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। TOI ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਜਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਮੁੱਖ ਚੌਰਾਹਿਆਂ ‘ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਤਾਇਨਾਤ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਈ ਅਲਰਟ ‘ਤੇ ਰਹੀ। ਇਸ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 7 ਮਈ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਲੈਕਆਊਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਲੈਕ ਆਊਟ ਡ੍ਰਿਲ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੂਚਿਤ ਕਰੇਗਾ।
ਬਲੈਕਆਊਟ ਕਿੰਨੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ?
ਬਲੈਕਆਊਟ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਕਰੈਸ਼ ਬਲੈਕਆਊਟ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਲੈਕਆਊਟ ਵਿੱਚ, ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਦੇਖ ਸਕੇ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਜੰਗ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੁਸ਼ਮਣ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੈਮੋਫਲੇਜ ਬਲੈਕਆਊਟ
ਕੈਮੋਫਲੇਜ ਬਲੈਕਆਊਟ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਇਮਾਰਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੌਜੀ ਕੈਂਪ, ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ, ਡੈਮ ਆਦਿ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਤੇ ਅੰਦਰ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਬੰਦ ਜਾਂ ਮੱਧਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੈਂਪ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਲੁਕਾਉਣਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਬਲੈਕਆਊਟ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਿਖਾਈ ਨਾ ਦੇਵੇ ਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦਾ ਧਿਆਨ ਭਟਕ ਨਾ ਜਾਵੇ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ, ਰੇਲਵੇ ਤੇ ਸਟਰੀਟ ਲਾਈਟਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੈੱਡਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੈੱਡਲਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਵਰ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਾ ਮੂੰਹ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਪਰੋਂ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੈੱਡਲਾਈਟ ਜਗਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਘੱਟ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ। ਵਾਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਤੇ ਸਾਈਡ ਲਾਈਟਾਂ ਵੀ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ। ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ, ਸਟਰੀਟ ਲਾਈਟਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਮੱਧਮ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲਸ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਬਲੈਕਆਊਟ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਬਲੈਕਆਊਟ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸਾਲ 1965 ਵਿੱਚ, ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰਾਤਾਂ ਲਈ ਬਲੈਕਆਊਟ ਰਿਹਾ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਕੱਟ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਬਲੈਕਆਊਟ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਸਾਲ 1971 ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਲੈਕਆਊਟ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੰਗ ਪੂਰਬੀ ਮੋਰਚੇ ‘ਤੇ ਲੜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।