ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਤੇ ਤਣਾਅ ਦਾ Combination ਨੌਜਵਾਨਾਂ ‘ਚ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ
ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਇਸ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਹੋਰ ਜਾਣੀਏ।
ਅੱਜ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਦਿਨ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ, ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਵੱਲ ਘੂਰਦੇ ਹੋਏ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੜ੍ਹਾਈ, ਕੰਮ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਲਈ ਵਧਿਆ ਹੋਇਆ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਰੁਟੀਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਦਬਾਅ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਮੁਕਾਬਲਾ ਅਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਤਣਾਅ ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅੱਖਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਨਾਲ ਚਿਪਕੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਦੋਵਾਂ ‘ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦਿਮਾਗ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ‘ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਲਗਾਤਾਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਕੀ, ਜਲਣ ਅਤੇ ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਗਰਦਨ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਚਿੰਤਾ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹਨਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ?
ਜੀਬੀ ਪੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਨਿਊਰੋਸਰਜਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਐਚਓਡੀ ਡਾ. ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਦਿਨ ਭਰ ਆਪਣੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਹਰ 30 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਦਾ ਬ੍ਰੇਕ ਲਓ। ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੌਣ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਜਾਂ ਯੋਗਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਸਰਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਨੀਂਦ ਦਾ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਢੁਕਵਾਂ ਆਰਾਮ ਮਿਲੇ।
ਜੇਕਰ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਜਾਂ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੁਬਾਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ। ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਵੀਕਐਂਡ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ – ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ, ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਆਰਾਮ ਦੇ ਸਕੋ, ਜੋ ਆਰਾਮ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 7-8 ਘੰਟੇ ਨੀਂਦ ਲਓ।
- ਕੰਮ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ ਕਰੋ।
- ਦਿਨ ਭਰ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਓ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਖਾਓ।
- ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣਾ ਮੋਬਾਈਲ ਦੂਰ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਕਮਰੇ ਦੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਮੱਧਮ ਰੱਖੋ।
- ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਬਿਤਾਏ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ।
