ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਭਰੋਸੇ ਚੱਲ ਰਹੀ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ! ਸਟਡੀ ‘ਚ ਖੁਲਾਸਾ
ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 93% ਅਤੇ ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਾਲੇ 85% ਲੋਕ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹਨ। ਵਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਕਾਰਨ, ਉਹ BNPL ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲੋਨ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਿਨਟੈਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲੋਨ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਣ। ਇਸ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਵਧਦਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਬੋਝ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਨੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ 50,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 93% ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, 85% ਜੋ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਖੁਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੇ ਖਰਚਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। Think360.ai ਨੇ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਲਈ 20,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਖਰਚ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਡੇਟਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਘੱਟ ਆਮਦਨ, ਵੱਡੇ ਖਰਚੇ.. ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਨਾਲ ਪਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਕਿਸ਼ਤੀ
ਪਹਿਲਾਂ, ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਅਮੀਰਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਲੋਕ ਸ਼ੌਕ ਜਾਂ ਰੁਤਬੇ ਲਈ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਖਰਚਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਣਾ ਹੋਵੇ, ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਬਿੱਲ ਭਰਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਔਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇ, ਲੋਕ ਜਲਦੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਸਵਾਈਪ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਤਨਖਾਹ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਤਨਖਾਹ ਤੋਂ ਕਾਰਡ ਬਿੱਲ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬਿੱਲ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪੈਸੇ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੀ ਮਦਦ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਅੱਜ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਸਮਾਨ ਛੂਹ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਰਿਆਨੇ ਦਾ ਸਾਮਾਨ, ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਬਿੱਲ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜੇਬ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਤਨਖਾਹ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਅਤੇ BNPL (Buy Now Pay Later) ਵਰਗੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਨਕਦੀ ਦੀ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
Think360.ai ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਅਮਿਤ ਦਾਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦਾ ਯੁੱਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਅਤੇ BNPL ਵਰਗੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸਿਰਫ ਵੱਡੀਆਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਈ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਲੋਕਾਂ, ਗਿਗ ਵਰਕਰਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ।”
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
BNPL ਦੀ ਵਧਦਾ ਜਲਵਾ
ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, BNPL ਭਾਵ ‘ਹੁਣੇ ਖਰੀਦੋ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੋ’ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 18% ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ 15% ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਲੋਕ ਇਸ ਸੇਵਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। BNPL ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟੀਆਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। BNPL ਦਾ ਕ੍ਰੇਜ਼ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ।
ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ 30,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੋਬਾਈਲ ਔਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਕੋਲ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰੀ ਰਕਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ BNPL ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਉਹ ਅਗਲੇ ਫ਼ੋਨ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਘੱਟ ਹੈ।
ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਵੀ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਬਿੱਲ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਭਾਰੀ ਵਿਆਜ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, BNPL ਮਦਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਫਿਨਟੈਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਬਦਲ ਰਹੀਆਂ ਤਸਵੀਰ
ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਫਿਨਟੈਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਂਡਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 23 ਵਿੱਚ, ਫਿਨਟੈਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ 92,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦਿੱਤੇ, ਜੋ ਕਿ ਨਵੇਂ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ 76% ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫਿਨਟੈਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਫਿਨਟੈੱਕ ਸਿਰਫ਼ ਲੋਨ ਦੇਣ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਫਿਨਟੈੱਕ ਐਪਸ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਨ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ, ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ।
