ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਤੇ ਸਿੰਧ ‘ਚ ਵੀ ਬਗਾਵਤ, ਕੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹਨ ਟੁਕੜੇ?

ਪਾਕਿਸਤਾਨ (Pakistan) ਦੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਸੂਬੇ ‘ਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਚੰਗਿਆੜੀ ਭੜਕ ਗਈ ਹੈ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਲੋਕ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਆ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਾਜ਼ਾ ਵਿਰੋਧ ਪੁਲਿਸ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਫੌਜ ਨੇ ਕੁਝ ਬਲੋਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਇੰਨਾ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਫੌਜ ਦੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕਾਰਨ ਕਈ ਬਲੋਚਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਦੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆ ਕੇ ਪੂਰਾ ਸੂਬਾ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ 1600 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਮਾਰਚ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਨਾਅਰੇਬਾਜ਼ੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਖਿਲਾਫ ਜ਼ਹਿਰ ਉਗਲਿਆ।

ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੰਗ

ਦਰਅਸਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੰਗ ਉੱਠ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਚੰਗਿਆੜੀ ਉੱਠੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਹੋਰ ਗਰਮਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਲੋਚ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਹੈ। ਬਲੋਚ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਬਲੋਚੀਆਂ ਦਾ ਗੁੱਸਾ

ਬਲੋਚ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਇਸ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ 2019 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ 47 ਹਜ਼ਾਰ ਬਲੋਚ ਅਤੇ 35 ਹਜ਼ਾਰ ਪਸ਼ਤੂਨ ਲਾਪਤਾ ਹਨ। PANK ਦੀ 2022 ਦੀ ਸਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 195 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ 629 ਲੋਕ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਏ। ਪੰਕ ਬਲੋਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੂਵਮੈਂਟ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਵਿਭਾਗ ਹੈ।

ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਤਿਵਾਦ

ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਹਿੰਸਕ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਲਪੇਟ ‘ਚ ਹੈ। ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੇ ਚੀਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਰਥਿਕ ਗਲਿਆਰੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਅਤਿਵਾਦ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਝੱਲਣੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਚੱਲ ਰਹੇ ਇਸ ਵਿਰੋਧ ‘ਤੇ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਓ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣੀਏ ਕਿ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੀ ਰਾਏ ਹੈ।

• ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਖਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਹੈ।
• ਹੁਣ ਸਿੰਧ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਦੇਸ਼ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਲਈ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਉਤਰ ਆਏ ਹਨ।
• ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਸਿੰਧੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ, ਉਥੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ‘ਚ ਵਿਤਕਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ।
• ਸਿੰਧ ਦੀਆਂ ਕਈ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੀ ਵੱਖਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ।
• ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 1967 ਤੋਂ ਸਿੰਧੂਦੇਸ਼ ਅੰਦੋਲਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
• ਸਿੰਧ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਅਨਾਜ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਾਣੀ ਲਈ ਇਸ ਸੂਬੇ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।