Tulsi Vivah 2024 Katha: ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਸਮੇਂ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਕਥਾ, ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਰਹੇਗਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲ!
Tulsi Vivah Pujan: ਤੁਲਸੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰਸਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਤੁਲਸੀ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਭਗਵਾਨ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਆਹ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਸੁੱਖ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Tulsi Vivah Puja Vidhi and Katha: ਤੁਲਸੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਪੌਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਧਾਰਮਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਆਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸੁੱਖ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ਦੇ ਦਿਨ, ਲੋਕ ਪੂਰੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ੁਭ ਅਵਸਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਲਸੀ ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਕਥਾ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਥਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪੂਜਾ ਅਧੂਰੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਮੰਗਲਵਾਰ, 12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 04:04 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਬੁੱਧਵਾਰ, 13 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 01:01 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਦੈ ਤਿਥੀ ਅਨੁਸਾਰ 13 ਨਵੰਬਰ ਦਿਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮਾਂ ਤੁਲਸੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤੁਲਸੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਵਿਧੀ
ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਜਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮੰਡਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋ।
ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਸਜਾਓ ਅਤੇ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਕੋਲ ਰੱਖੋ।
ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਮੰਡਪ ਬਣਾਓ ਜਿੱਥੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਸਮ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਲਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਜਾ ਕਰੋ।
ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ।
ਤੁਲਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਸੱਤ ਚੱਕਰ ਲਗਾਓ।
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ।
ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ਦੇ ਦਿਨ ਇਹ ਕਥਾ ਪੜ੍ਹੋ
ਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਤੇਜ਼ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤੇਜ਼ਸਵੀ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਬੱਚੇ ਦਾ ਨਾਮ ਜਲੰਧਰ ਸੀ, ਜਲੰਧਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦਾਨਵ ਰਾਜਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਜਲੰਧਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਾਨਵ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਸੀ। ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਵਿਆਹ ਦੈਤਰਾਜ ਕਾਲਾਨੇਮੀ ਦੀ ਧੀ ਵਰਿੰਦਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ। ਪਰ, ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮਾਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਜਲੰਧਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭਰਾ ਮੰਨ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਜਲੰਧਰ ਹਾਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲੰਧਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਕੇ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਪਰ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਯੋਗ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਤੁਰੰਤ ਉਥੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਈ। ਉਥੇ ਜਲੰਧਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ। ਜਲੰਧਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਵਰਿੰਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਔਰਤ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਪਤੀਵਰਤ ਧਰਮ ਦੀ ਤਾਕਤ ਕਾਰਨ ਜਲੰਧਰ ਨਾ ਤਾਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹਾਰਿਆ। ਇਸੇ ਲਈ ਜਲੰਧਰ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਿੰਦਾ ਪਤੀਵਰਤ ਧਰਮ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਰਿਸ਼ੀ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ। ਜਿੱਥੇ ਵਰਿੰਦਾ ਘੁੰਮ ਰਹੀ ਸੀ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਭੂਤ ਵੀ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਵਰਿੰਦਾ ਡਰ ਗਈ। ਤਦ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੋ ਰਿਸ਼ੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਨੇ ਵਰਿੰਦਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਰਿੰਦਾ ਨੇ ਰਿਸ਼ੀ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਜਲੰਧਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜੋ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ‘ਤੇ ਮਹਾਦੇਵ ਨਾਲ ਲੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਿਸ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਮ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਬਾਂਦਰ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਸਿਰ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਧੜ। ਪਤੀ ਦੀ ਇਹ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਵਰਿੰਦਾ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਪਈ। ਜਦੋਂ ਵਰਿੰਦਾ ਨੂੰ ਹੋਸ਼ ਆਈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਜੀਵਤ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਮ ਨਾਲ ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਸੀਸ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਿਆ ਪਰ ਆਪ ਵੀ ਇਸ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਏ। ਵਰਿੰਦਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਰਿੰਦਾ ਭਗਵਾਨ ਜਲੰਧਰ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਵਰਤਾਓ ਕਰਨ ਲੱਗੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਵਰਿੰਦਾ ਦਾ ਪਤੀ ਜਲੰਧਰ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਗਿਆ।
ਜਦੋਂ ਵਰਿੰਦਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮ ਚੱਟਾਨ ਬਣਨ ਦਾ ਸਰਾਪ ਦਿੱਤਾ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਗਤ ਦਾ ਸਰਾਪ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਪੱਥਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਪਾਲਣਹਾਰ ਦੇ ਪੱਥਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਵਰਿੰਦਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਰਾਪ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ।
ਵਰਿੰਦਾ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਰਾਪ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਪਰ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ। ਜਿੱਥੇ ਵਰਿੰਦਾ ਸੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਹੋ ਗਈ, ਉੱਥੇ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਬੂਟਾ ਉੱਗਿਆ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਵਰਿੰਦਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ਹੇ ਵਰਿੰਦਾ। ਤੁਹਾਡੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਕਾਰਨ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਪਿਆਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹੋ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਰਹੋਗੇ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਹਰ ਸਾਲ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਦੇਵ-ਉਠਾਵਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਤੁਲਸੀ ਵਿਵਾਹ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਮੇਰੇ ਸ਼ਾਲੀਗ੍ਰਾਮ ਸਰੂਪ ਨਾਲ ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰੇਗਾ ਉਹ ਇਸ ਲੋਕ ਅਤੇ ਪਰਲੋਕ ਵਿੱਚ ਯਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ।
ਤੁਲਸੀ ਨੂੰ ਇਹ ਵਰਦਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਘਰ ਉਸ ਦਾ ਵਾਸ ਹੋਵੇਗਾ, ਉੱਥੇ ਯਮ ਦੇ ਦੂਤ ਵੀ ਅਸਮੇਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਮਰਨ ਵੇਲੇ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜਾਨ ਮੰਜਰੀ ਰਹਿਤ ਤੁਲਸੀ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਜਲ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਕੇ ਵੈਕੁੰਠ ਧਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਤੁਲਸੀ ਅਤੇ ਆਂਵਲੇ ਦੀ ਛਾਂ ਹੇਠ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਇਨਪੁੱਟ- ਨੀਰਜ ਕੁਮਾਰ ਪਟੇਲ
