ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ, ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ‘ਚ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਇਹਨਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ
ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਛੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ (U238) ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 70 ਫੀਸਦ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭੋਜਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਛੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਪਟਨਾ ਦੇ ਮਹਾਵੀਰ ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ 2024 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਭੋਜਪੁਰ, ਸਮਸਤੀਪੁਰ, ਬੇਗੂਸਰਾਏ, ਖਗੜੀਆ, ਕਟਿਹਾਰ ਅਤੇ ਨਾਲੰਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 40 ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ (U238) ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ 0 ਤੋਂ 5.25 ਗ੍ਰਾਮ/ਲੀਟਰ ਤੱਕ ਸੀ।
70 ਫੀਸਦ ਬੱਚਿਆ ਲਈ ਖਤਰਾ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੀਮਾ ਸਥਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਖਗੜੀਆ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਪੱਧਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਨਾਲੰਦਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ ਕਟਿਹਾਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਨਮੂਨੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਲਗਭਗ 70 ਫੀਸਦ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
AIIMS ਏਮਜ਼ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਅਸ਼ੋਕ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਕਿੱਥੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁਸ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਕੈਂਸਰ, ਦਿਮਾਗੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਰਸੈਨਿਕ, ਸੀਸਾ ਅਤੇ ਪਾਰਾ ਵਰਗੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਸਿੱਧਾ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪਾਣੀ, ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰਤਾ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ, ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੰਦਗੀ ਸਿੱਧੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਸੋਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘੱਟ ਭਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਡਨ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ, ਦਿਮਾਗੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬੱਚੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਹੈ, ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜਾਂਚ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
