ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਿਖਿਆ ‘ਬਲੱਡ ਮੂਨ’ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ! ਹੁਣ 2028 ‘ਚ ਹੋਵੇਗਾ ਦੀਦਾਰ, ਜਾਣੋ ਤਾਰੀਖ
ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਆਪਣਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇ ਉਲਟ, ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਕਈ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੱਦਾਖ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੱਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇਖਣ ਲਈ ਅਸਮਾਨ ‘ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਐਤਵਾਰ ਰਾਤ 9:57 ਵਜੇ ਧਰਤੀ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਢੱਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਨਸੂਨ ਦੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਚੰਦਰਮਾ ਬੱਦਲਵਾਈ ਵਾਲੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲੁਕਣਮੀਟੀ ਖੇਡਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ। ਐਤਵਾਰ ਰਾਤ 11:01 ਵਜੇ, ਧਰਤੀ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢੱਕ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਰੰਗ ਤਾਂਬਾ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦਾ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।
ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ਿਕਸ ਦੇ ਸਾਇੰਸ, ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ, ਪਬਲਿਕ ਰਿਲੇਸ਼ਨਜ਼ ਐਂਡ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ (SCOPE) ਸੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੀਰਜ ਮੋਹਨ ਰਾਮਾਨੁਜਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਰਾਤ 11.01 ਵਜੇ ਤੋਂ 12.23 ਵਜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 82 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਰਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਪੂਰਾ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੁਣ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ 3 ਘੰਟੇ 28 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਹੁਣ 21 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਾਲ 2025 ਦਾ ਆਖਰੀ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਅਮਾਵਸਿਆ ਤਿਥੀ ‘ਤੇ ਲੱਗੇਗਾ।
ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਕਿਉਂ ਲਾਲ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਚੰਦਰਮਾ?
ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਪਲੈਨੀਟੇਰੀਅਮ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਬੀਐਸ ਸ਼ੈਲਜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਚੰਦਰਮਾ ਲਾਲ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ਿਕਸ ਨੇ ਬੰਗਲੁਰੂ, ਲੱਦਾਖ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੈਂਪਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਆਪਣੇ ਟੈਲੀਸਕੋਪਾਂ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕੀਤਾ।
ਬੱਦਲਵਾਈ ਵਾਲੇ ਅਸਮਾਨ ਨੇ ਵਿਗਾੜਿਆ ਖੇਡ
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲਵਾਈ ਵਾਲੇ ਅਸਮਾਨ ਨੇ ਖੇਡ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਲਾਈਵ ਸਟ੍ਰੀਮ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕੀਤੀ। ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਏਸ਼ੀਆ, ਯੂਰਪ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ
ਐਤਵਾਰ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ 2022 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸੀ। ਇਹ 27 ਜੁਲਾਈ, 2018 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸੀ। ਅਗਲਾ ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ 31 ਦਸੰਬਰ, 2028 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਗ੍ਰਹਿਣ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਚੰਦ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਚੱਕਰ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵੱਲ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਡਿਗਰੀ ਝੁਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਕਿਉਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ?
ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇ ਉਲਟ, ਪੂਰਨ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਕਈ ਵਹਿਮ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਲੋਕ ਅਕਸਰ ‘ਜ਼ਹਿਰ ਜਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ’ ਦੇ ਡਰੋਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿਣ ‘ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ’ ਹਨ।
ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਰੀਆਭੱਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ‘ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ’ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ। ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਕੁਝ ਗੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਗ੍ਰਹਿਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮੰਦਭਾਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਮਾਨੁਜਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਆਕਾਸ਼ੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹੋਏ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ।
