ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਚੰਗੇ ਹਨ ਕਿਹੜੇ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ? ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਤੋਂ ਜਾਣੋ
Yoga Benefits: ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਵੱਲੋਂ ਕੁਝ ਆਸਣ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Yoga For Memory Power Increase: ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਾਲਗਾਂ ਤੱਕ, ਭਾਵੇਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਦਾ ਕੰਮ, ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਇੱਕ ਤਿੱਖਾ ਦਿਮਾਗ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ( Swami Ramdev ) ਨੇ ਕੁਝ ਆਸਣ ਸੁਝਾਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ, ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਦਿਮਾਗੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਯੋਗ ਆਸਣ ਹਨ ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ “ਕੰਨ ਫੜ ਕੇ ਬੈਠਣ” ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਸਰਤ ਸਧਾਰਨ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਊਰਜਾਵਾਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਸੂਰਿਆ ਨਮਸਕਾਰ
ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੂਰਜ ਨਮਸਕਾਰ (Surya Namaskar) ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੂਰਜ ਨਮਸਕਾਰ ਦੇ ਕੁਝ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ (brain oxygen supply) ਵਧਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਨ ਨੂੰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਗੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੁਸ਼-ਅੱਪ ਵਰਗੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ
ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ, ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਡੂੰਘੀ ਸਾਹ ਲੈਣ, ਕਪਾਲਭਾਤੀ (Kapalbhati), ਅਤੇ ਅਨੁਲੋਮ-ਵਿਲੋਮ ਕਸਰਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਬਲਕਿ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਮਨ ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ
ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਇੱਕ ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਭੋਜਨ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ ਅਤੇ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਲਈ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਤਲੇ ਹੋਏ, ਮਿੱਠੇ ਅਤੇ ਜੰਕ ਫੂਡ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਇਹ ਭੋਜਨ ਮਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਸਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਦਿਨ ਭਰ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੁੰਜ਼ੀ
ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਹੀ ਨਤੀਜੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇਹਨਾਂ ਕਸਰਤਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਵੀ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਤੁਹਾਡੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਦਿਮਾਗ ‘ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।


