ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਵੀ ਮਾਮਲੇ ਆਉਣ ਲੱਗੇ, ਦੋਵਾਂ ‘ਚ ਕੀ ਫਰਕ ਹੈ?
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕੇਸ ਹਰ ਸਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਡੇਂਗੂ ਵਾਂਗ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਵੀ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਨੇ ਦਸਤਕ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਡੇਂਗੂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਦੇ ਕੇਸ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਕੋਈ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਦੋ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਮਾਮਲੇ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਵੀ ਡੇਂਗੂ ਵਾਂਗ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਕੇਸ ਡੇਂਗੂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ ਵੀ ਹੈ।
ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਅਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਦੋਵੇਂ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਡੇਂਗੂ ਅਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ ਅੰਤਰ ?
ਲੇਡੀ ਹਾਰਡਿੰਗ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਚ.ਓ.ਡੀ. ਐਚ ਘੋਟੇਕਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਏਡੀਜ਼ ਐਲਬੋਪਿਕਟਸ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸੰਕਰਾਮਕ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ੀਕਾ ਦੀ ਲਾਗ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਕਾ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਆਰਐਨਏ ਵਾਇਰਸ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਗਰਭਵਤੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਨਾਭੀਨਾਲ ਰਾਹੀਂ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਖੂਨ ਦੀ ਲਾਗ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਹਲਕਾ ਬੁਖਾਰ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਸਰੀਰ ਦੇ ਧੱਫੜ
ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲੀ
ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ
ਸਿਰ ਦਰਦ
ਡੇਂਗੂ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਵਾਂਗ ਡੇਂਗੂ ਵੀ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ। ਡੇਂਗੂ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਡੇਂਗੂ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਦਮਾ ਸਿੰਡਰੋਮ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਘਾਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਕਿਹੜੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ? ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਜਾਣੋ
ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ
ਸਰੀਰ ਜਾਂ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ
ਸਿਰ ਦਰਦ
ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ
ਉਲਟੀ
ਘੱਟ ਪਲੇਟਲੈਟਸ
ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਬਚਾਅ
ਦੋਵਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਪੂਰੀ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਕਾ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਿਰ ਦਰਦ ਜਾਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਦਰਦ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਓ।
