Mahamandleshwar Mamta : ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਲਈ ਸਿਰ ਮੁੰਡਾਉਣਾ ਕਿਉਂ ਹੈ ਜ਼ਰੂਰੀ, ਕੀ ਹੈ ਇਸਦਾ ਮਹੱਤਵ ?
Mamta Kulkarni Sadhvi Controversy: ਮਮਤਾ ਕੁਲਕਰਨੀ ਨੂੰ ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਗਾਤਾਰ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਮੁੰਡਵਾਇਆ। ਇਸਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਰ ਅਖਾੜੇ ਨੇ ਮਮਤਾ ਕੁਲਕਰਨੀ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਂਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਲਈ ਸਿਰ ਮੁੰਡਾਉਣਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ? ਇਸਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ?
ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਵਿੱਚ, ਕਿੰਨਰ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਰਿਸ਼ੀ ਅਜੇ ਦਾਸ ਨੇ ਅਦਾਕਾਰਾ ਮਮਤਾ ਕੁਲਕਰਨੀ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਮੁੰਡਵਾਇਆ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਤ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਪਣਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਨਿਆਸੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ, ਸੰਸਾਰਿਕ ਸੁੱਖਾਂ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਭਿਆਸ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਮੁੰਨਣਾ ਇਸ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿਰ ਮੁੰਨਵਾਉਣ ਨਾਲ, ਸਾਰੇ ਸੰਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਤ, ਧਰਮ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬੇ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵਿਤਕਰੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਮੁੰਨਵਾਉਣ ਨਾਲ ਮਨ ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਕਾਗਰਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਲਈ, ਸਿਰ ਮੁੰਡਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਕਿੰਨਰ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਲਈ, ਮਮਤਾ ਕੁਲਕਰਨੀ ਨੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਨਿਆਸ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪੱਟਾਭਿਸ਼ੇਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨਰ ਅਖਾੜੇ ਦਾ ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੀ ਯਮਾਈ ਮਮਤਾ ਨੰਦ ਗਿਰੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਪਰ ਉਉਨ੍ਹਾਂਦੇ ਸਿਰ ਨਾ ਮੁੰਨਵਾਉਣ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ।
ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ
ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਧਨਾ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਅਖਾੜੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਖਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ, ਸਿਰ ਮੁੰਡਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਿੰਨਰ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੱਟਾਭਿਸ਼ੇਕ ਦੌਰਾਨ ਸਿਰ ਮੁੰਡਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ? ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿੰਡਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੁੰਡਨ ਸੰਸਕਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਮੁੰਨੇ ਬਿਨਾਂ ਪਵਿੱਤਰ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਮੁੰਡਨ ਦਾ ਹੈ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ
ਪਿੰਡਦਾਨ ਅਤੇ ਮੁੰਡਨ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਸਮਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਰਸਮਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਿਅਕਤੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਤਰੱਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਲੋਕ ਸੰਸਾਰਕ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਮੁੰਡਨ ਸੰਸਕਾਰ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਖੁੱਲ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰ ਮੁੰਨਣ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਸੰਸਾਰਿਕ ਬੰਧਨਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੰਡਨ ਰਾਹੀਂ ਵਿਅਕਤੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੰਡਨ (ਸਿਰ ਮੁੰਨਣਾ) ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਰਸਮਾਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਮੁੰਡਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੰਗਾ, ਯਮੁਨਾ ਅਤੇ ਸਰਸਵਤੀ ਦਾ ਸੰਗਮ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪਿੰਡਦਾਨ ਅਤੇ ਸਿਰ ਮੁੰਡਨ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਵਿਅਕਤੀ ਪਵਿੱਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
