ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜੋਤੀਜੋਤ ਦਿਵਸ: ਜਾਣੋ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਰਵੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਰ ਦੇਣਗੀਆਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨ

ਧਾਰਮਿਕ ਲੇਖ। ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਆਪਣੇ ਦਸਵੇਂ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਿਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ 1708 ਵਿੱਚ ਅਬਚਲ ਨਗਰ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸਵਰਗ ਸਿਧਾਰ ਗਏ ਸਨ। ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਰੂ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਗੋਬਿੰਦ ਦਾਸ ਜਾਂ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਦੇ ਇੱਕਲੌਤੇ ਦਾ ਪੁੱਤ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੌਮ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਸਰਬੰਸ ਹੀ ਵਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪਟਨਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਾਹਗਾਂ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ 4 ਸਾਲ ਸੀ।

ਸਰਬੰਸਦਾਨੀ ਧੰਨ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ਗੁਰੂ ਚਰਨਾਂ ‘ਚ ਦਿਲੋਂ ਪ੍ਰਣਾਮ! pic.twitter.com/rogNFEh0jE

— AAP Punjab (@AAPPunjab) November 18, 2023

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ

ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਾਣੋ ਅੱਜ ਦਾ ਰਾਸ਼ੀਫਲ

ਨਾਗਾ ਅਤੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਕਿਵੇਂ ਵੱਖਰਾ ? ਇੱਥੇ ਜਾਣੋ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਕਰੀਬੀਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੇਗੀ, ਜਾਣੋ ਅੱਜ ਦਾ ਰਾਸ਼ੀਫਲ

ਬਚਪਨ ‘ਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਸਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਅਸਾਮ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਬੱਚੇ (ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ) ਦਾ ਨਾਂਅ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਗੋਵਿੰਦ ਰਾਏ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਨਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਸਨ। ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਤਲਵਾਰ, ਖੰਜਰ ਅਤੇ ਕਮਾਨ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਸਨ।ਗੋਵਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਟਨਾ ਤੋਂ ਹੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਅਰਬੀ ਅਤੇ ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਪਟਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ ਜੋ ਭੌਣੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਖਦਾਊਨ, ਖੰਜਰ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਧਨੁਸ਼ ਅਤੇ ਤੀਰ ਮਿਲੇਗਾ।

ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਚ ਕੀਤਾ ਉਚਿਤ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ

ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਛੋਟੇ ਸਨ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੇ ਆਨੰਦਪੁਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਉਚਿਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨਾਂ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਸੀ। ਸੰਵਤ 1731 ਜਦੋਂ ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਕ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਧ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤਾਂ ਉੱਤੇ ਘੋਰ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਹ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ।

ਛੋਟੇ ਉਮਰੇ ਹੀ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਕਹੀ ਸੀ ਇਹ ਗੱਲ

ਉਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ‘ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਕੌਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ’। ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਤਾਂ ਉਹ ਸਿਰਫ 9 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ। ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੋਵਿੰਦ ਰਾਏ 1733 ਵਿੱਚ ਗੱਦੀ ਤੇ ਬੈਠੇ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਮਤਕਾਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ।

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੀ ਖਾਸ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗਿਆਨਵਾਨ, ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ਦਿਆਲੂ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਆਪਣਾ ਸਮੁੱਚਾ ਜੀਵਨ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਤਿਆਗ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਅਧਿਆਏ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ ਤੇ ਮੌਕੇ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਉਹ ਗੱਲਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਤੁਹਾਡਾ ਵੀ ਸਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਝੁਕ ਜਾਵੇਗਾ।

ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪੰਡਿਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲ਼ਈ ਕਿਹਾ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਲਈ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਾਰੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮਦਦ ਮੰਗਣ ਲਈ ਉਨਾਂ ਪਿਤਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਕੋਲ ਆਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਭਾਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰਾਏ ਦੀ ਉਮਰ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤਾਂ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਜਾਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਕੌਣ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਪੰਡਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਗੱਦੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ।

ਮਹਾਨ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਉਰਦੂ, ਹਿੰਦੀ, ਗੁਰਮੁਖੀ, ਬ੍ਰਜ, ਪਾਰਸੀ ਆਦਿ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਿੱਖ ਲਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਕ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧੇ ਵਾਂਗ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟਸ ਵੀ ਸਿੱਖੇ ਸਨ। ਹੋਰ ਕੀ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਯੁੱਧ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਥਿਆਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਗਈ ਨਾਗਿਨੀ ਬਰਸ਼ਾ ਅੱਜ ਵੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ, ਨਾਂਦੇੜ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਮੁਗਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਛੱਡੇ ਗਏ ਪਾਗਲ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਥਿਆਰ ਸੀ।

ਜਨਮ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਯੋਧੇ ਸਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇੱਕ ਜਨਮਜਾਤ ਯੋਧੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਰਾਜ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੜਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਅਨਿਆਂ ਅਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਨਫਰਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਆਮ ਜਨਤਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਗ ‘ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਸ਼ਾਸਕ ਮੁਗਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂ ਹੋਵੇ, ਉਸਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲ਼ਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਦੇ ਰਾਜੇ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਿਆਂ ਨਾਲ ਕਈ ਜੰਗਾਂ ਲੜੀਆਂ। ਇਹ ਪੰਕਤੀਆਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਨਾਲ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਲੱਖ ਲੜਿਆ। ਪੰਛੀਆਂ ਤੇ ਬਾਜ਼ਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਕਿੱਥੇ ਦੱਸਾਂ?

ਕੁਰਬਾਨੀ ਲਈ ਹੋਈ ਸੀ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ 30 ਮਾਰਚ 1699 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੌਮ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਖਾਲਸਾ ਫਾਰਸੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸ਼ੁੱਧ। ਇਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ, ਵਾਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦਿੱਤਾ।

ਖਾਲਸਾ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਸਾਜਿਆ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਅਜੇ ਵੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪਵਿੱਤਰ ਸੰਪਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੇਸ਼, ਕੰਘੀ, ਕੜਾ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾਨ ਧਾਰਨ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ, ਵਾਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।

ਮਹਾਨ ਕਵੀ ਸਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਰਵੇਸ਼

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਯੁੱਧ ਕਲਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲਿਖਣ ਦੀ ਕਲਾ ਦੇ ਵੀ ਧਨੀ ਸਨ। ਉਨਾਂ ਨੇ ਜਾਪ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਸੰਗੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹਨ। ਭਾਵ, ਸ਼ਬਦ ਕੀਰਤਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰ ਅਤੇ ਤਾਲ ਨਾਲ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਲੇਖਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮਾਹਰ ਸਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇੱਕ ਕਾਵਿ ਲੇਖਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤਕ ਸਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ ਕਿ ਉਨਾਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਕਾਢੇ ਗਏ ਸਾਜ਼ ਟੌਸ ਅਤੇ ਦਿਲਰੁਬਾ ਅੱਜ ਵੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪਦਾਰਥਕ ਸੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੰਦੇਸ਼

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਭੌਤਿਕ ਸੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਫਸੋ, ਸਗੋਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਦੁਖੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਕਰੋ। ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਚੇ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਦੋ ਕੜੇ ਭੇਂਟ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਪਰ ਖੇਡਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਕੜਾ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਨਾਂ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨੇ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਨਾਂ ਨੇ ਸੋਨੇ ਦਾ ਇੱਕ ਕੜਾ ਕਿੱਥੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜਾ ਕੜਾ ਖੋਲਕੇ ਵੀ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਕੜਾ ਸੁੱਟਿਆ ਹੈ। ਭਾਵ, ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪਦਾਰਥਕ ਸੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮੋਹ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਜਦੋਂ ਉਨਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨੇ ਉਨਾਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਨਾਂ ਇਹ ਚੂੜੀ ਕਿੱਥੇ ਸੁੱਟੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਚੂੜੀ ਲਾਹ ਕੇ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਇੱਥੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਭਾਵ, ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪਦਾਰਥਕ ਸੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮੋਹ ਨਹੀਂ ਸੀ।

1708 ਜੋਤੀਜੋਤ ਸਮਾਏ ਸਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਤੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਕਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਇਸ ਧਰਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ 1708 ਨੂੰ ਨਾਂਦੇੜ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਹ ਜੋਤੀਜੋਤ ਸਮਾ ਗਏ।