4500 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ, ਜੇਕਰ ਟੀਕਾ ਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਮੌਤ
Rabies diseases: ਰੇਬੀਜ਼ ਕੁੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਰਗੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ 4000 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰੇਬੀਜ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਰੇਬੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੀ ਰੇਬੀਜ਼ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਵੱਢ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਰੈਬੀਜ਼ ਰੋਕੂ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਿਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚੇ ਦੀ ਰੈਬੀਜ਼ ਦੀ ਲਾਗ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਮੁਤਾਬਕ ਰੇਬੀਜ਼ 4500 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਭਾਵ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਰੇਬੀਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਰੇਬੀਜ਼ ਦੀ ਲਾਗ ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੱਛਣ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਰੇਬੀਜ਼ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ 95% ਕੇਸ ਸਿਰਫ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲੋਕ ਘਰੇਲੂ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਐਂਟੀ ਰੈਬੀਜ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਹੀ ਕਾਰਗਰ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਵੱਢ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਟੀਕਾ ਲਗਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੈਕਸੀਨ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਰੀ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕੁੱਤਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੱਟ ਲਵੇ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ
ਰਾਜਸਥਾਨ ਐਨੀਮਲ ਸਾਇੰਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਐਨਆਰ ਰਾਵਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਕੱਟਣ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੇਖੋ ਕਿ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੇ ਕੋਈ ਜ਼ਖ਼ਮ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਧੋ ਲਓ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਉਪਾਅ ਦੀ ਪਕੜ ਵਿਚ ਨਾ ਰਹੋ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦੇਖੋ।
ਭਾਵੇਂ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਖੁਰਕ ਜਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਫਿਰ ਵੀ ਐਂਟੀ-ਰੇਬੀਜ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਰੈਬੀਜ਼ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਥੁੱਕ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਲਾਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਖੂਨ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਰੇਬੀਜ਼ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਪਾਲਤੂ ਕੁੱਤੇ ਤੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਹੈ?
ਜੇਕਰ ਪਾਲਤੂ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਰੇਬੀਜ਼ ਦਾ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਰੇਬੀਜ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਾ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਪਾਲਤੂ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਕੱਟਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਟੀਕਾ ਲਗਵਾਓ।
