ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਦੀ ਦਸਤਕ, ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਜਾਨਲੇਵਾ
Japanese Encephalitis: ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ (ਐੱਮਸੀਡੀ) ਮੁਤਾਬਕ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਬਾਂਦੀਪੁਰ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਇਕ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ।
ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ, ਕੋਵਿਡ -19 ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਸਤਕ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਹਿਰ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੌਕਡਾਊਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇਕ ਜਾਪਾਨੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਦਸਤਕ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਾਫੀ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਵਾਂਗ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਵੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਬਰਡ ਫਲੂ ਵਾਂਗ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਵੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਫੈਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਬੁਖਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ (ਐੱਮਸੀਡੀ) ਮੁਤਾਬਕ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਬਾਂਦੀਪੁਰ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਇਕ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਬੁਖਾਰ ਕਾਫੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗੀ ਬੁਖਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ (ਜੇਈ) ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਵਾਇਰਸ (ਜੇਈਵੀ) ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮੱਛਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਨਵਰਾਂ, ਪੰਛੀਆਂ ਅਤੇ ਸੂਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮੱਛਰ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹਨ ਲੱਛਣ ?
ਜੇਈ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ 5 ਤੋਂ 15 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
1. ਬੁਖ਼ਾਰ 2. ਸਿਰ ਦਰਦ 3. ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ 4. ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਉਲਟੀ 5. ਦੌਰੇ ਪੈਣਾ
ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਛਾਣ ?
ਜੇਈ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਸੇਰੇਬਰੋਸਪਾਈਨਲ ਫਲੂਡ (CSF) ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਜੇਈਵੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਜੇਕਰ ਇਹ ਬੁਖਾਰ ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਚਲਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਮਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ (CFR) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਬਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਨਿਊਰੋਲਾਜਿਕਲ ਸੀਕਵਲ ਦੀ ਕਈ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
