Defence Budget 2024: ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗਾ ਭਾਰਤ, ਜਾਣੋ ਬਜਟ ‘ਚ ਡਿਫੇਂਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ?
Union Budget 2024: ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਲਈ 6.21 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨੇ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫੌਜੀ ਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਲਗਭਗ 3.4 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 'ਚ ਫੌਜ ਲਈ 5.93 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ‘ਚ ਰੱਖਿਆ ਲਈ 6.2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਗਭਗ 3.4 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਲਈ 5.93 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਕੁੱਲ ਬਜਟ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ 12.9 ਫੀਸਦੀ ਹੈ।
ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਤੀਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗਰੀਬਾਂ, ਔਰਤਾਂ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਲਈ 6 ਲੱਖ 21 ਹਜ਼ਾਰ 940 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੱਖੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਜਟ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਦੇ 4 ਹਿੱਸੇ, ਜਾਣੋ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿੰਨੀ ਵਿਵਸਥਾ
ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਨੂੰ 4 ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਹਿਲਾ ਹਿੱਸਾ ਸਿਵਲ ਦਾ, ਦੂਜਾ ਹਿੱਸਾ ਮਾਲੀਆ, ਤੀਜਾ ਪੂੰਜੀਗਤ ਖਰਚ ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਹਿੱਸਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਟੂ ਬਾਰਡਰ ਰੋਡ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ, ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਸਮੇਤ ਸੜਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ 25 ਹਜ਼ਾਰ 963 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਨਖਾਹਾਂ ਮਾਲੀਆ ਬਜਟ ਵਿੱਚੋਂ ਵੰਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ 2 ਲੱਖ 82 ਹਜ਼ਾਰ 772 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੂੰਜੀਗਤ ਖਰਚੇ ਤੋਂ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਬਜਟ ਵਿੱਚ 1 ਲੱਖ 72 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਤੀਜਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬਜਟ ਵਿੱਚ 1 ਲੱਖ 41 ਹਜ਼ਾਰ 205 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਾਡੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਕਿਵੇਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ?
ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਉਸਦੇ ਹਥਿਆਰ, ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ 1 ਲੱਖ 72 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਏਅਰੋਇੰਜਨ ਉਪਕਰਨ ਖਰੀਦੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰੀ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਵਾਹਨ, ਹੋਰ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫੌਜ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਉਪਕਰਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਲੈਸ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਫੌਜ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੇਲਵੇ ਵੈਗਨਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਬਜਟ ਤੋਂ ਵੀ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨੇਵਲ ਫਲੀਟ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੇਵਲ ਡੌਕਯਾਰਡ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਲਈ ਜਹਾਜ਼, ਭਾਰੀ ਵਾਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਵੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।
ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣੇਗੀ ਫੌਜ
ਫੌਜ ਨੂੰ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨਾਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਲਈ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਕਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰਕਾਰ ਜਨਤਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਲਈ ਡੂੰਘੀ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰੋਬੋਟਿਕਸ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਅਤੇ ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
As far as the allocation to Ministry of Defence is concerned, I thank the Finance Minister for giving the highest allocation to the tune of Rs 6,21,940.85 Crore, which is 12.9 % of total Budget of GoI for FY 2024-25.
The capital outlay of Rs 1,72,000 Crore will further
— Rajnath Singh (@rajnathsingh) July 23, 2024
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਕੀਤਾ ਧੰਨਵਾਦ
ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 12.9 ਫੀਸਦੀ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਕੈਪੀਟਲ ਆਈਟਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਰਹੱਦੀ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਬਜਟ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 30 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। BRO ਨੂੰ 6,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਇਹ ਵੰਡ ਸਾਡੇ ਸਰਹੱਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ, ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ, MSMEs ਅਤੇ ਇਨੋਵੇਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਕਨੀਕੀ ਹੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਦੇਣ ਲਈ iDEX ਸਕੀਮ ਲਈ 518 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
