ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, UN ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਕੀਤੀ ਜ਼ਾਹਰ
United Nation: ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਪੰਜਵੀਂ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨ ਬੈਨ ਟਰੀਟੀ ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਐਂਟੋਨੀਓ ਗੁਟੇਰੇਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਧੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੰਸਾਰ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦਾ ਬਿਆਨ ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।
United Nation: ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੀਂ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨ ਬੈਨ ਸੰਧੀ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦਿਆਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਐਂਟੋਨੀਓ ਗੁਟੇਰੇਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਦੀ ਇਹ ਅਪੀਲ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਆਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ-ਰੂਸ ਜੰਗ ‘ਚ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਬੈਠਕ ‘ਚ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਗੁਟੇਰੇਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ”ਮੈਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੰਧੀ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੰਧੀ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਇਸ ਸੰਧੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ।”
ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦਾ ਬਿਆਨ ਪੜ੍ਹਿਆ
ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦਾ ਬਿਆਨ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਡਿਪਟੀ ਪੀਟਰੋ ਪੈਰੋਲੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਪਰਸੋਨਲ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਹਥਿਆਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਹਥਿਆਰ ਹੈ ਜੋ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
ਲੈਂਡ ਮਾਈਨ ਸੰਧੀ ਕੀ ਹੈ?
ਇਸ ਸੰਧੀ ‘ਤੇ 1997 ‘ਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਓਟਾਵਾ ‘ਚ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਇਹ 1999 ‘ਚ ਲਾਗੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸੰਧੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਹ ਵਿਵਸਥਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਘਟਾ ਦੇਣਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਸੰਧੀ ‘ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਅਮਰੀਕਾ, ਚੀਨ, ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਰੂਸ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਦਸਤਖਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਸਨ।
ਲੈਂਡ ਮਾਈਨ ਮਾਨੀਟਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 2023-24 ‘ਚ ਵੀ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੂਸ, ਮਿਆਂਮਾਰ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿਚ ਵਧੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੋਲੰਬੀਆ, ਭਾਰਤ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਰਾਜੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸਮੂਹ ਵੀ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਸਾਹੇਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੋ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਕਾਰਨ 5,757 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਯੂਕਰੇਨ-ਰੂਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਰੂਸ ‘ਚ ਜੰਗ ‘ਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅਜੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕੰਬੋਡੀਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਗੁਟੇਰੇਸ ਨੇ ਲੈਂਡ ਮਾਈਨਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੰਬੋਡੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਜੰਗ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਕਾਰਨ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਦੇਸ਼ ਸੀ। ਪਰ ਉਥੋਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ, ਜੋ ਸਫਲ ਵੀ ਰਹੀ।
