ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ, ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨਹੀਂ…ਪੁਤਿਨ-ਬੁਸ਼ ਦੀ Transcript ਆਈ ਸਾਹਮਣੇ

Photo: TV9 Hindi

ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਆਨ ਲਗਭਗ 24 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਤਕਾਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਾਰਜ ਡਬਲਯੂ. ਬੁਸ਼ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਟ੍ਰਾਂਸਕ੍ਰਿਪਟ ਹੁਣ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਜਾਰਜ ਬੁਸ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ 16 ਜੂਨ, 2001 ਨੂੰ ਸਲੋਵੇਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ, ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਬੁਸ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈ ਗੁਪਤ ਗੱਲਬਾਤ ਹੁਣ ਜਨਤਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਬੁਸ਼ ਕੋਲ ਈਰਾਨ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਸੀ

ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਬੁਸ਼ ਅਤੇ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਓਵਲ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਗੱਲਬਾਤ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ। ਬੁਸ਼ ਅਤੇ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਬੁਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲੇ ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ

ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਤਾਨਜ਼ ‘ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਹਮਲੇ ‘ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। (ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਜੂਨ 2025 ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟੇ ਸਨ)। ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਬੁਸ਼ ਅਤੇ ਪੁਤਿਨ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬੁਸ਼ ਨੇ ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਈਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬੁਸ਼ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਸਨ। ਬੁਸ਼ ਅਤੇ ਪੁਤਿਨ ਦੋਵੇਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਵੀ ਸਨ। ਬੁਸ਼ ਨੇ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।