ਵਿਕ ਗਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼, ਆਰਿਫ ਹਬੀਬ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਨੇ 4 ਹਜ਼ਾਰ 317 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ‘ਚ ਖਰੀਦਿਆ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਪੀਆਈਏ ਨੂੰ ₹4,317 ਕਰੋੜ ਵਿੱਚ ਆਰਿਫ਼ ਹਬੀਬ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਨੇ ਖਰੀਦ ਲਿਆ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਪੀਆਈਏ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲੀ ਲਗਾਈ ਸੀ। PIA ਦੇ 75% ਸ਼ੇਅਰ ਨਿਲਾਮ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਦਮ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਭਾਰੀ ਕਰਜ਼ੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (IMF) ਦੇ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
(Photo Credit: Mike Campbell/NurPhoto via Getty Images)
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਅਰਲਾਈਨ (PIA) ਨੂੰ ਆਰਿਫ਼ ਹਬੀਬ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਨੇ 135 ਅਰਬ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੁਪਏ (4,317 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਲਿਆ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਪੀਆਈਏ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲੀ ਲਗਾਈ ਸੀ। ਲੱਕੀ ਸੀਮੈਂਟ ਨੇ 101.5 ਅਰਬ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੁਪਏ (3,246 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਅਤੇ ਏਅਰਬਲੂ ਨੇ 26.5 ਅਰਬ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੁਪਏ (847 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦੀ ਬੋਲੀ ਲਗਾਈ ਸੀ। ਆਰਿਫ਼ ਹਬੀਬ ਗਰੁੱਪ ਚਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਦਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਆਰਿਫ਼ ਹਬੀਬ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਘਰਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ (PIA) ਨੇ ਆਪਣੇ 75% ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਲਾਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਨਿਲਾਮੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ ਦਾ 92.5% ਏਅਰਲਾਈਨ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪੀਆਈਏ 32 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਏਅਰਬੱਸ ਏ320, ਬੋਇੰਗ 737, ਏਅਰਬੱਸ ਏ330 ਅਤੇ ਬੋਇੰਗ 777 ਵਰਗੇ ਮਾਡਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
PIA ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਿਉਂ ਬਣੀ?
ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਉਡਾਣਾਂ ਦੀ ਘਾਟ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਕਰਜ਼ੇ ਕਾਰਨ ਪੀਆਈਏ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪੀਆਈਏ ਦੀ ਸਾਖ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ 2020 ਕਰਾਚੀ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ 260 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੀਆਈਏ ਪਾਇਲਟਾਂ ਕੋਲ ਸ਼ੱਕੀ ਜਾਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਸਨ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪੀਆਈਏ ਉਡਾਣਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਮਾਲੀਆ ਲਗਭਗ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ।
ਘਾਟੇ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (IMF) ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ IMF ਤੋਂ ਲਗਭਗ 7 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਬੇਲਆਊਟ ਪੈਕੇਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ IMF ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਾਟੇ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
ਨਿਲਾਮੀ ਲਈ ਕੀ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ?
ਪੀਆਈਏ ਨਿੱਜੀਕਰਨ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਕਦਮ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਏਜੰਡੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਿਰਫ਼ ਪੀਆਈਏ ਨੂੰ ਵੇਚਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੀਆਈਏ ਦਾ ਨਿੱਜੀਕਰਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਭੁਗਤਾਨ ਦਾ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬੋਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋ ਨਵੇਂ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਵੀ ਆਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਫੌਜੀ ਕੰਪਨੀ ਪਿੱਛੇ ਕਿਉਂ ਹਟੀ?
ਫੌਜ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਫੌਜੀ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਿਲਾਮੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਫੌਜ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੰਪਨੀ ਬੋਲੀ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦੀ, ਤਾਂ IMF ਨੂੰ ਗਲਤ ਸੁਨੇਹਾ ਜਾਂਦਾ। IMF ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ PIA ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੋਵੇ, ਨਾ ਕਿ ਅਸਿੱਧੇ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਫੌਜੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਧੀਨ।