ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਫੇਲ! ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਤਾਲਿਬਾਨ
Afghanistan-Pakistan Peace Talks: ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀ ਤਰਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਦੋਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕਤਰ ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਹਾ ਤੇ ਫਿਰ ਇਸਤਾਂਬੁਲ 'ਚ ਅਫਗਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਦਾਸੀਨ ਰਹਿਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀ ਅਤਾਉੱਲਾ ਤਰਾਰ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀ ਅਤਾਉੱਲਾ ਤਰਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ‘ਚ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਗੱਲਬਾਤ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਸਥਿਤ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਇਹ ਗੱਲਬਾਤ ਦੋਹਾ ‘ਚ ਪਿਛਲੇ ਦੌਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ, ਜਿਸ ‘ਚ 19 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਰਹੱਦੀ ਝੜਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੰਗਬੰਦੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ‘ਚ ਸੈਨਿਕਾਂ, ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਸਮੇਤ ਦਰਜਨਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ‘ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਬੁਲ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਧਰਤੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀ, ਅਤਾਉੱਲਾ ਤਰਾਰ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ X ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਤਰ ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਚੋਲਗੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਗੱਲਬਾਤ ਇੱਕ ਵਿਹਾਰਕ ਹੱਲ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ।
ਅਸਫਲਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ
ਤਰਾਰ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ‘ਤੇ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਵੱਲੋਂ ਗੱਲਬਾਤ ‘ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ, ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ‘ਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਕਤਰ ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ‘ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਮੌਕਾ
ਤਰਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਰਾਤਰੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕਤਰ ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਹਾ ਤੇ ਫਿਰ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ‘ਚ ਅਫਗਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਉਦਾਸੀਨ ਰਹਿਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਵਕਾਲਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬੇਅੰਤ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਤਰਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਬਾਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਤਰ ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਹਮਲਿਆਂ ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਨਾਹਗਾਹਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਤੇ ਕਾਬੁਲ ਵਿਚਕਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਕੂਟਨੀਤਕ ਯਤਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ – ਉਹ ਮੁੱਦੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ‘ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਕੋਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਜੰਗੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਅਫਗਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੇਲੋੜੀ ਜੰਗ ‘ਚ ਘਸੀਟਣਾ ਤੇ ਫਸਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਰਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਬਰ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦਾ ਰਹੇਗਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ, ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਐਸੋਸੀਏਟਿਡ ਪ੍ਰੈਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ‘ਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਇੱਕ ਡੈੱਡਲਾਕ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਇਸ ਭਰੋਸੇ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਡੈੱਡਲਾਕ ਤੋੜਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ‘ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਦੇਸ਼ ਡੈੱਡਲਾਕ ਤੋੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਆਖਰੀ ਦੌਰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਵਫ਼ਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਲੈਂਦਾ ਰਿਹਾ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ-ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟ ਆਰਟੀਏ ਨੇ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੱਖ ‘ਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਬੁਲ ਨੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਗੱਲਬਾਤ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੱਖ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਇਰਾਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਰਕੀ ‘ਚ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ।
ਹਾਲੀਆ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਤਰ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੌਰ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੰਗਬੰਦੀ ਹੋਈ, ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ‘ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਜੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੈ।