ਇਸ ਲੋਕ ਗੀਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਧੂਰਾ ਹੈ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ, ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਹੈ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ?
Lohri 2024: ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਤਾਂ ਵੈਸੇ ਹਰ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ ਉਸ ਘਰ ਲਈ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਰ ਵੀ ਖਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਬਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਗੀਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਪੜੋ।
ਨਵੀਂ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਅੱਗ ਬਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਗੀਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਸਕ੍ਰੋਲ ਕਰੋ।
ਇਸ ਲੋਕ ਗੀਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਧੂਰਾ ਹੈ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ, ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਹੈ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ?
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਤਿਉਹਾਰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਹੜੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 14 ਜਨਵਰੀ 2024 ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਮੌਕੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਭੰਗੜਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਤਿਲ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਗੁੜ ਸਮੇਤ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਾ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ‘ਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਚੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਲੱਕੜਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਗਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗੀਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅਧੂਰਾ ਹੈ। ਕੀ ਹੈ ਉਹ ਗੀਤ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਹਾਣੀ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤ
ਸੁੰਦਰ ਮੁੰਦਰੀਏ ਹੋ, ਤੇਰਾ ਕੌਣ ਵਿਚਾਰਾ ਹੋ
ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਵਾਲਾ ਹੋ, ਦੁੱਲੇ ਧੀ ਵਿਆਹੀ ਹੋ
ਸੇਰ ਸੱਕਰ ਆਈ ਹੋ, ਕੁੜੀ ਦੇ ਬੋਝੇ ਪਾਈ ਹੋ
ਕੁੜੀ ਦਾ ਲਾਲ ਪਟਾਕਾ ਹੋ, ਕੁੜੀ ਦਾ ਸਾਲੂ ਪਾਟਾ ਹੋ
ਸਾਲੂ ਕੋਣ ਸਮੇਟੇ ਹੋ, ਚਾਚਾ ਗਾਲ੍ਹੀ ਦੇਸੇ ਹੋ
ਚਾਚੇ ਚੂਰੀ ਕੁੱਟੀ ਹੋ, ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰਾਂ ਲੁੱਟੀ ਹੋ
ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰ ਸਦਾਓ ਹੋ, ਗਿਣ ਗਿਣ ਪੌਲੇ ਲਾਓ ਹੋ
ਇੱਕ ਪੋਲਾ ਘੱਟ ਗਿਆ, ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਨਸ ਗਿਆ ਹੋ
ਖੂਬਸੂਰਤ ਮੁੰਦਰੀਏ ਹੋ… ਇਸ ਗੀਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅਧੂਰਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗੀਤ ਵਿਚ ਰਿਉੜੀਆਂ ਦੀ ਮਿਠਾਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਕਸੁਰਤਾ ਦੀ ਮਹਿਕ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਅੱਗ ਜਲਾਕੇ ਅਤੇ ਇਹ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ ਹੀ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁਗਲ ਰਾਜ ਸਮੇਂ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਨਾਂ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਇਮਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵੀ ਕਰਵਾਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀਰੋ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੀਤ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
