Ganga Saptami 2023: ਕਦੋਂ ਹੈ ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦਿਨ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਇਸ਼ਨਾਨ, ਦਾਨ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ
Ganga Saptami 2023: ਵੈਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲਪੱਖ ਨੂੰ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ? ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਕਦੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਕੀ ਹੈ, ਜਾਣਨ ਲਈ ਇਹ ਲੇਖ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ।
Ganga Saptami 2023: ਗੰਗਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਤਿਉਹਾਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ (Hinduism) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਦੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਦੇਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਸਾਲ ਵੀਰਵਾਰ, 27 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2023 ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਰ ਸਾਲ ਵੈਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਸ਼ੁਭ ਤਿਉਹਾਰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ (Lord Brahma) ਦੇ ਕਮੰਡਲ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾ ਗਈ ਸੀ। ਸਨਾਤਨ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ, ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜਯੰਤੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਤਿਉਹਾਰ ‘ਤੇ ਆਓ ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਾਹਨੂ ਸਪਤਮੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ
ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ (Prayagraj) ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜੋਤਸ਼ੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਪੰਡਿਤ ਦੇਵੇਂਦਰ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਵੈਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਸਪਤਮੀ ਤਾਰੀਖ 27 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023, ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ 18 ਵੱਜ ਕੇ 48 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੁਭ ਤਰੀਕ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦੁਪਹਿਰ 01:05 ਵਜੇ ਤੱਕ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਪਹਿਰ 01:38 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਦਾ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ 27 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023, ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਤਿਉਹਾਰ 30 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਦੇ ਮੱਧ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 11:00 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 01:38 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ।
ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ
ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਠੋ ਅਤੇ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਗੰਗਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਜਾ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਤੁਸੀਂ ਗੰਗਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਗੰਗਾ ਜਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਜਾਂ ਫੋਟੋ ‘ਤੇ ਗੰਗਾ ਜਲ ਛਿੜਕ ਕੇ ਫੁੱਲ, ਚੰਦਨ, ਫਲ, ਮਠਿਆਈ ਆਦਿ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁੱਧ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾ ਕੇ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰ “ਓਮ ਨਮੋ ਗੰਗਾਯੈ ਵਿਸ਼ਵਰੂਪਿਣਯੈ ਨਾਰਾਇਣ੍ਯੈ ਨਮੋ ਨਮਹ” ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ।
ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ਦਾ ਦਾਨ
ਗੰਗਾ ਸਪਤਮੀ ‘ਤੇ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਪੁੰਨ ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਗੰਗਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਜਾ ਕੇ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਲੋੜਵੰਦ ਨੂੰ ਭੋਜਨ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਧਨ ਆਦਿ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇਸ ਉਪਾਅ ਨੂੰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
(ਇੱਥੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਇੱਥੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।)
