ਕੀ ਹੈ BIMSTEC, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਜਿਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਬੈਂਕਾਕ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ
BIMSTEC significance for India: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ BIMSTEC ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੈਂਕਾਕ ਪਹੁੰਚੇ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਨੇਪਾਲ, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ, ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਾਣੋ ਕਿ BIMSTEC ਕੀ ਹੈ, ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਕਿਉਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਬਿਮਸਟੇਕ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੈਂਕਾਕ ਪਹੁੰਚੇ। ਬਿਮਸਟੇਕ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂਅ Bay of Bengal Initiative for multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation. ਇਸ ਦੋ-ਰੋਜ਼ਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਨੇਪਾਲ, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ, ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਾਨਫਰੰਸ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਰਾਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਾਨਫਰੰਸ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜਾਂ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਦਦ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਬਹਾਨੇ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਕਿਉਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ? ਇਹ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ? ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਕਿਹੜੇ ਹਨ? ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੈ? ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂ?
BIMSTEC ਕੀ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਕਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਮੈਂਬਰ ਹਨ?
ਬਿਮਸਟੇਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਖੇਤਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 6 ਜੂਨ 1997 ਨੂੰ ਬੈਂਕਾਕ ਐਲਾਨ ਨਾਮੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੱਤ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਨੇਪਾਲ, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ, ਭੂਟਾਨ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਇਸਦਾ ਨਾਂਅ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ (BIST-EC) ਸੀ। ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਮਿਆਂਮਾਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਨਾਂਅ ਬਦਲ ਕੇ BIMST-EC ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸਾਲ 2004 ਵਿੱਚ, ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸਦਾ ਨਾਂਅ Bay of Bengal Initiative for multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation (BIMSTEC) ਹੋ ਗਿਆ।
ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੈ?
ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ, ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ, ਖੇਤਰੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਨੀਤੀ, ਆਪਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਆਦਿ ਸੀ। ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਇਸਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ, ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਸਹਿ-ਹੋਂਦ, ਆਪਸੀ ਲਾਭ, ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਰ ਦੁਵੱਲੇ, ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ BIMSTEC?
ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਸਿਰਫ਼ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 22 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੱਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸਾ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸੰਯੁਕਤ ਜੀਡੀਪੀ ਲਗਭਗ 4 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਬਿਮਸਟੇਕ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ‘ਤੇ, ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਲਾਭ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਕਲਾਦਾਨ ਮਲਟੀ ਮਾਡਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਟ੍ਰਾਈਲੇਟਰਲ ਹਾਈਵੇਅ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਲ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸੁਚਾਰੂ ਪ੍ਰਵਾਹ ਲਈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼-ਭਾਰਤ-ਭੂਟਾਨ-ਨੇਪਾਲ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਸਮਝੌਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਸਦਾ ਸਥਾਈ ਸਕੱਤਰੇਤ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੈ
ਬਿਮਸਟੇਕ ਦਾ ਸਥਾਈ ਸਕੱਤਰੇਤ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੀਨੀਅਰ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਇੰਦਰਮਣੀ ਪਾਂਡੇ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹਨ, ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਹਨ। ਇਸ ਸਕੱਤਰੇਤ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ 32 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਬਿਮਸਟੇਕ ਦਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ
ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਨੇਬਰਹੁੱਡ ਫਸਟ, ਐਕਟ ਈਸਟ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੰਭ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਨੇਬਰਹੁੱਡ ਫਸਟ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਉਹ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਪਹਿਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐਕਟ ਈਸਟ ਨੀਤੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਬੈਲਟ ਐਂਡ ਰੋਡ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੌੜੇ ਸਬੰਧਾਂ ਕਾਰਨ, ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਤਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਸੰਗਠਨ (ਸਾਰਕ) ਹੁਣ ਮਾਮੂਲੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਭਾਰਤ ਲਈ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਛੇਵਾਂ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ
ਇਹ ਸੰਗਠਨ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ 28 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੁੱਲ ਛੇ ਸੰਮੇਲਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਛੇਵਾਂ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ 3 ਅਤੇ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਹਰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸੰਮੇਲਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ। ਇਹ ਸੰਮੇਲਨ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। ਪੰਜਵਾਂ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਮਾਰਚ 2022 ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਅਗਸਤ 2018 ਵਿੱਚ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਠਮੰਡੂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਵੀ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਰਕਿੰਗ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਮੰਚ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਮੰਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੌਣ ਤੈਅ ਕਰੇਗਾ, ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਪਹਿਲਾ ਬਿਮਸਟੇਕ ਵਪਾਰ ਸੰਮੇਲਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 6 ਤੋਂ 8 ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੀਆਈਆਈ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਸੀ। ਬਿਮਸਟੇਕ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਰਣਮਾਲਾ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ, ਨੇਪਾਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦਾ ਕ੍ਰਮ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲਦਾ ਹੈ।
ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, BIMSTEC ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਭ ਕੁਝ ਨਿਰਧਾਰਤ ਏਜੰਡੇ ਮੁਤਾਬਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬਿਮਸਟੇਕ ਆਪਣੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੀਕ ਅਤੇ ਚੁਜ਼ ਦੀ ਨੀਤੀ ਨਹੀਂ ਅਪਣਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਮਦਦ ਦਾ ਹੱਥ ਵਧਾਓ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਬਿਮਸਟੇਕ ਚੁੱਪ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ।
