ਕੌਣ ਹੈ ਚੀਨ ਦਾ ਨਵਾਂ AI DeepSeek ਬਣਾ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਨੀਂਦ ਉਡਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਖਸ?
DeepSeek:ਚੀਨ ਦੇ ਏਆਈ ਬੋਟ ਡੀਪਸੀਕ ਦੇ ਲਾਂਚ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਲਚਲ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਸ ਕਾਰਨ NIVIDIA ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 600 ਬਿਲੀਅਨ ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ 50 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਚੀਨ ਤੋਂ ਉੱਨਤ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
DeepSeek:ਜਦੋਂ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਯੂਰਪ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਚੀਨ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਏਆਈ ਚੈਟਬੋਟ ਡੀਪਸੀਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਹਲਚਲ ਮਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਲਚਲ ਮਚ ਗਈ ਸਗੋਂ NVIDIA ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਵੀ ਸਫਾਇਆ ਹੋ ਗਏ।
NVIDIA ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 600 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ 50 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡੀਪਸੀਕ ਕੀ ਹੈ? ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਕੌਣ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਇਸ ਨਵੀਨਤਾ ਨਾਲ ਏਆਈ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਲਚਲ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ?
ਡੀਪਸੀਕ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੌਣ ?
ਲਿਆਂਗ ਵੇਨਫੇਂਗ, ਇਹ ਨਾਮ ਹੁਣ ਗਲੋਬਲ ਏਆਈ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡੀਪਸੀਕ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਲਿਆਂਗ ਵੇਨਫੇਂਗ ਦਾ ਜਨਮ ਚੀਨ ਦੇ ਝਾਂਜਿਆਂਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ। ਪਰ ਲਿਆਂਗ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ। ਲਿਆਂਗ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਆਮ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਈ। ਇੱਥੋਂ, ਉਸ ਨੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ‘ਤੇ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਬਣਾਇਆ।
ਲਿਆਂਗ ਦਾ ਏਆਈ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ
ਲਿਆਂਗ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਏਆਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਯਾਕੇਬੀ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਝੇਜਿਆਂਗ ਜਿਉਝਾਂਗ ਐਸੇਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2019 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਹਾਈ-ਫਲਾਇਰ ਏਆਈ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਉੱਦਮ ਜੋ 10 ਬਿਲੀਅਨ ਯੂਆਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਅਸਲ ਧਮਾਕਾ 2023 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਡੀਪਸੀਕ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਇਹ AI ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਯਾਨੀ AGI (ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਜਨਰਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਡੀਪਸੀਕ?
ਡੀਪਸੀਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕਿਸੇ ਫਿਲਮ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ AI ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ NVIDIA ਦੇ H100 ਟੈਂਸਰ ਕੋਰ GPUs ‘ਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਲਿਆਂਗ ਨੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਪੁਰਾਣੇ ਤੇ ਸਸਤੇ H800 GPUs ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 50,000 H800 GPU ਖਰੀਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ DeepSeek ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਡੀਪਸੀਕ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ ਲਗਭਗ 6 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (52 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਸੀ। ਇਹ ਖਰਚਾ ਚੈਟਜੀਪੀਟੀ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਕਮ ਨਾਲੋਂ 10 ਗੁਣਾ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਡੀਪਸੀਕ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ ਬਲਕਿ NVIDIA ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ।
DeepSeek ਦਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ?
ਡੀਪਸੀਕ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਸਕਰਣ, ਡੀਪਸੀਕ-ਆਰ1, ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਆਪਣੀ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਸੋਚ ਤੇ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੇ ਮਾਡਲਾਂ ਨਾਲ ਏਆਈ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕਿਵੇਂ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਕੀ ਡੀਪਸਿਕ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਚੈਟਜੀਪੀਟੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਏਆਈ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਰ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।
