Depsang-Demchok ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰੁਣਾਚਲ ਦੇ Yangtse ‘ਚ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਗਸ਼ਤ, ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਇਆ ਸਮਝੌਤਾ
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਸੀ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਥੇ ਗਸ਼ਤ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹੁਣ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਯੰਗਤਸੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕ ਯਾਂਗਸੀ 'ਚ ਗਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਗਸ਼ਤ ਦੌਰਾਨ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ 'ਤੇ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗੀ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਸਰਹੱਦ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਜਾਂ LAC ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 3488 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸਰਹੱਦ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ, ਮੱਧ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਤਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਨੀ ਲੰਬੀ ਲਾਈਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਲੱਦਾਖ ਤੋਂ ਅਰੁਣਾਚਲ ਤੱਕ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਾਅਵੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਸੀ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਫੌਜ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਸੀ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਗਸ਼ਤ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹੁਣ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਯਾਂਗਤਸੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕ ਯਾਂਗਸੀ ‘ਚ ਗਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਗਸ਼ਤ ਦੌਰਾਨ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗੀ।
ਯਾਂਗਤਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਝੜਪ
ਫੌਜ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਤਵਾਂਗ ਦਾ ਯਾਂਗਸੀ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਵਿਵਾਦਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਪੀਐੱਲਏ ਦੀ ਗਸ਼ਤ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕ ਅਕਸਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਪੀਐਲਏ ਨਾਲ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। 2011 ਤੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਪੀਐਲਏ ਦਰਮਿਆਨ ਮਾਮੂਲੀ ਝੜਪਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਹਰ ਸਾਲ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਝੜਪਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। 9 ਦਸੰਬਰ 2022 ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੀਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ। 15 ਜੂਨ 2020 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਚੀਨੀ ਪੀਐਲਏ ਨਾਲ ਝੜਪ ਹੋਈ ਸੀ।
ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡੇਮਚੋਕ-ਡਿਪਸਾਂਗ ਤੋਂ ਹਟ ਜਾਣਗੇ ਸੈਨਿਕ
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਐਲਏਸੀ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਅਣਬਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਸ਼ੈੱਡਾਂ ਅਤੇ ਟੈਂਟਾਂ ਵਰਗੇ ਆਰਜ਼ੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਸਮਝੌਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਡੇਮਚੋਕ ਅਤੇ ਡੇਪਸਾਂਗ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਫੌਜੀ 28-29 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਇੱਥੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਸ਼ਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੂਨ 2020 ਵਿੱਚ, ਗਲਵਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਵਿੱਚ ਝੜਪ ਹੋਈ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
