Delhi Air Quality Increase: ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ‘ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ’ ਵਧੀ, ਕੀ ਦੀਵਾਲੀ ਨਵੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆਈ?

(Photo Credit: PTI)

ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੈ, ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਕਲਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ‘ਗੈਸ ਚੈਂਬਰ’ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੇ ਜਨ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮੱਥੇ ‘ਤੇ ਝੁਰੜੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀਵਾਲੀ ਦੌਰਾਨ ਪਟਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਵੀ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਧੂੰਆਂ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਯਮੁਨਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਝੱਗ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।

ਕੀ ਦੀਵਾਲੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲੈ ਕੇ ਆਈ?

AQI ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ AQI 250 ਅਤੇ 350 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ AQI 0 ਅਤੇ 50 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ 51 ਤੋਂ 100 ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ 100 ਅਤੇ 200 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਦਰਮਿਆਨਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ 201 ਅਤੇ 300 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ 301 ਅਤੇ 400 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ।

ਇਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੀਵਾਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਸੀ। ਜੋ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੋ ਗਈ। ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣ ਕਾਰਨ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ 433 AQI ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ 433 AQI, ਅਸ਼ੋਕ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ 427 AQI, ਵਜ਼ੀਰਪੁਰ ਵਿੱਚ 423 AQI, ਆਨੰਦ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ 410 AQI ਰਿਹਾ।

ਜਾਣੋ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ?

ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸਾਥੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਰ ਪਲ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। 21 ਤੋਂ 23 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਆਨੰਦ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ AQI 385, ਵਜ਼ੀਰਪੁਰ ਵਿੱਚ 366, ਅਸ਼ੋਕ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ 364 ਸੀ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਫੈਲੀ ਹੈ।

ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਥੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ 73 ਫੀਸਦ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਈ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ, ਨਾਗਰਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।