ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ‘ਚ ਮਿਲੀਆਂ ਤਿੰਨ ਰਹੱਸਮਈ ਗੁਫਾਵਾਂ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਖੁੱਲ੍ਹੇਗਾ 2000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਰਾਜ਼

ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ (ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ.) ਨੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੰਕਾਮੱਲਾ ਰਿਜ਼ਰਵ ਜੰਗਲ ਤੋਂ ਅਜਿਹੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਏਐਸਆਈ ਨੇ ਇੱਥੇ 800 ਤੋਂ 2000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਤੇ ਅਦਭੁਤ ਰੌਕ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਖੋਜ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗੁਫਾਵਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਆਦਿਮ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਕੰਧ ਚਿੱਤਰ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ, ਜਿਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਆਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉੱਕਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਮੇਗੈਲਿਥਿਕ (ਲੋਹੇ ਯੁੱਗ) ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦੌਰ (2500 ਬੀਸੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈ.) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਹ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਲਾਲ ਓਚਰ, ਕੈਓਲਿਨ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਪਾਊਡਰ ਤੋਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਤੇਲਗੂ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ 4ਵੀਂ ਅਤੇ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬ੍ਰਹਮੀ (ਚੌਥੀ ਸਦੀ), ਸ਼ੰਖਾ ਲਿਪੀ (6ਵੀਂ ਸਦੀ), ਨਾਗਰੀ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ) ਅਤੇ ਤੇਲਗੂ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਲੰਕਾਮਾਲਾ ਕਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ੈਵ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਵੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।

ਦਿਲਚਸਪ ਸਰਵੇਖਣ ਯਾਤਰਾ

ਇਹ ਸਰਵੇਖਣ 27 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 1 ਮਾਰਚ ਦਰਮਿਆਨ ਨਿਤਿਆਪੁਜ਼ਕੋਨਾ, ਅੱਕਾਦੇਵਤਲਕੋਂਡਾ ਅਤੇ ਬੰਦਗੀਨੀ ਚੇਲਾ ਦੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੁੱਲ 30 ਸ਼ਿਲਾਲੇਖਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਰਵੇ ਟੀਮ ਦੇ ਆਗੂ ਕੇ. ਮੁਨੀਰਤਨਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਕ ਸਥਾਨਕ ਜੰਗਲਾਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਭੇਜੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ਅਸੀਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਫੁੱਟ ਉੱਚੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਜੋਖਮ ਭਰਿਆ ਪਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਸੀ।

ਇਹ ਖੋਜ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੰਕਾਮਾਲਾ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ੈਵ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਵੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਮਿਲੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਖੋਜ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਤੀਰਥ ਮਾਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੋਜ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਮੀਰ ਅਤੀਤ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਏ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੋਜਾਂ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।