ਲੁਧਿਆਣਾ ਨੂੰ ਕਿਊਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ‘ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੈਨਚੈਸਟਰ’, ਹੌਜ਼ਰੀ ਉਦਯੋਗ ਨਾਲ ਕੁਨੇਕਸ਼ਨ
Ludhiana Hosiery Industry: ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਲੋਕ ਲੁਧਿਆਣਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਸਬੰਧ ਊਨੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਹੌਜ਼ਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਪਾਰ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਉੱਨੀ ਉਦਯੋਗ ਬਾਰੇ।
ਲੁਧਿਆਣਾ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਊਨੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਆਪਣੇ ਹੌਜ਼ਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਉੱਨੀ ਬੁਣਾਈ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਬਣੀਆਂ ਉੱਨੀ ਵਸਤੂਆਂ ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 70 ਫੀਸਦ ਨਿਰਯਾਤ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਲੁਧਿਆਣਾ ਦਾ ਵੂਲਨ ਨਿਟਵੀਅਰ ਇੰਡਸਟਰੀ
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਵਿਚਕਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਮਝੌਤੇ ਨੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਉੱਨੀ ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਕੱਪੜੇ ਵੇਚਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ। ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਕੱਪੜਾ ਉਦਯੋਗ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਉੱਨੀ ਬੁਣਾਈ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨਿਰਯਾਤ ਤੋਂ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਲਈ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ‘ਤੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦਾ ਲਗਭਗ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਉੱਨ ਅਤੇ ਐਕਰੀਲਿਕ ਬੁਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਲਗਭਗ 95 ਫੀਸਦ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਉੱਨੀ ਕੱਪੜੇ ਕਿਸ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਨੀ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉੱਨ ਤੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਯਮ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਊਨੀ ਕਮੀਜ਼, ਪੁਲਓਵਰ, ਕਾਰਡੀਗਨ, ਸਲਿੱਪਕਵਰ, ਟੋਪੀਆਂ, ਜੁੱਤੇ, ਜੁਰਾਬਾਂ, ਸਿਖਰ, ਟਰਾਊਜ਼ਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਥੇ ਦਰਾਜ਼, ਗੋਡਿਆਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦੇ ਟਾਪ, ਮਫਲਰ, ਦਸਤਾਨੇ, ਬਾਲਕਲਾਵਾ ਕੈਪ ਅਤੇ ਜੈਕਟ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦਾ 30 ਫੀਸਦੀ ਉੱਨੀ ਕੱਪੜਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 70 ਫੀਸਦੀ ਉਤਪਾਦ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੌਜ਼ਰੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਹੈ ਲੁਧਿਆਣਾ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੌਜ਼ਰੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਤਰੁਣ ਜੈਨ ਬਾਬਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੌਜ਼ਰੀ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਸਪਲਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਲੱਸਟਰ ਯੂਨਿਟ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਊਨੀ ਕਮੀਜ਼ਾਂ, ਕੈਪਾਂ, ਦਸਤਾਨੇ, ਜੈਕਟ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਆਰਡਰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਮੇਤ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।