08-07- 2025
TV9 Punjabi
Author: Isha Sharma
Bone Density ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ Minerals ਮੌਜੂਦ ਹਨ। Density ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਹੱਡੀਆਂ ਓਨੀਆਂ ਹੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਘੱਟ Density Test ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹੱਡੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
Bone Density Test, ਜਿਸਨੂੰ DEXA ਸਕੈਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਐਕਸ-ਰੇ ਹੈ ਜੋ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਡੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਬਦਲਾਅ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਕਮੀ, ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਡਾ. ਸੰਕਲਪ ਜੈਸਵਾਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘੱਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅਕਸਰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲੱਛਣ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਹੋਣ ਤੱਕ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਘਣਤਾ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
40+ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, 50+ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਮਰਦ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਤਲੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਟੈਸਟ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ Non-Invasive ਅਤੇ Pain Less ਟੈਸਟ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 10-15 ਮਿੰਟ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਕਮਰ, ਕਮਰ ਅਤੇ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਵਰਗੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਖਾਸ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਟੀ-ਸਕੋਰ -1 ਤੋਂ -2.5 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਭਾਵ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਹਲਕੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ -2.5 ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।