ਜੇਕਰ ਬਣੀ ‘ਖਿਚੜੀ’ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਆਵੇਗੀ ਬਹਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਲੁਕਿਆ ਹੈ ਸਾਰ
ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਇਸਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਨ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਸਾਫ਼ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਲਗਭਗ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਿਸ ‘ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ? ਇਹ ਸਭ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪੌਣੇ 6 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਬੰਦ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। 4 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਟ੍ਰੇਲਰ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਬ੍ਰੋਕਰੇਜ ਫਰਮ ਯੂਬੀਐੱਸ. ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਸਾਫ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ NDA ਸੱਤਾ ‘ਚ ਆਵੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ, ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯੂਬੀਐਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ‘ਚ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਵਾਲ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਆਉ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ ਕਿ ਯੂਬੀਐਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ‘ਚ ‘ਖਿਚੜੀ’ ਸਰਕਾਰ
ਯੂਬੀਐਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਐਨਡੀਏ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਓਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿੰਨੀ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸੈਂਸੈਕਸ ਨੇ 3 ਜੂਨ 2024 ਤੱਕ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ 217 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਰਿਟਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸੈਂਸੈਕਸ ਨੇ 61 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਰਿਟਰਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ ਦੌਰ ‘ਚ 97 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਰਿਟਰਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਗਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ‘ਖਿਚੜੀ’ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨਗੇ ਤਾਂ ਕੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਉਹੀ ਉਛਾਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ? ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਖਾ ਸਵਾਲ ਹੈ।
ਮੋਦੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਨਡੀਏ ਸਰਕਾਰ
ਯੂਬੀਐਸ ਨੇ ਵੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਨਡੀਏ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਹਾਂ, ਇਹ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਨਡੀਏ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੀ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਚਿਹਰਾ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਕੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਹੋਵੇਗਾ? ਇਹ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ‘ਚ ਵੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਸੈਂਟੀਮੈਂਟ ਵਿਗੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦਾ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ, ਕੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨਗੇ? ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਕੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪੱਖ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਯੂਬੀਐਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਤੀਜੀ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪੱਖ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਗਠਜੋੜ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜਾ ਗਠਜੋੜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾ ਲਵੇ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੱਖਰੀ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਨਵੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਲਿਆਵੇਗੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ ਸਾਫ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨੀਤੀਆਂ ਮੱਧ-ਮਿਆਦ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਿੰਨੀਆਂ ਢੁਕਵੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਪੈਨਿਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ੇਅਰ ਮਾਰਕੀਟ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਬਦਲਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਰਕਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨੀਤੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਅਸਰ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਦਾ ਅ’ਮੰਗਲ’
4 ਜੂਨ ਨੂੰ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਬੰਬਈ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਸੈਂਸੈਕਸ 5.74 ਫੀਸਦੀ ਜਾਂ 4389.73 ਅੰਕ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ 72,079.05 ਅੰਕ ‘ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਉਥੇ ਹੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੈਂਸੈਕਸ ਵੀ 8.88 ਫੀਸਦੀ ਯਾਨੀ 6,234.35 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਨਿਫਟੀ 5.93 ਫੀਸਦੀ ਯਾਨੀ 1,379.40 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ 21,884.50 ਅੰਕਾਂ ‘ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਨਿਫਟੀ ‘ਚ 8.52 ਫੀਸਦੀ ਯਾਨੀ 1,982.45 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਕਾਰਨ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ 30.41 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
