ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਜਾਂ ਹਮਾਸ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਯੁੱਧ ਨੇ ਕਿਉਂ ਵਧਾਇਆ ਮਿਸਰ ਦਾ ਤਣਾਅ ?
ਮਿਸਰ ਦੀ ਅਬਦੇਲ ਫਤਾਹ ਅਲ-ਸੀਸੀ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਨੇੜਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਹਮਾਸ ਨੇ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਸਮੂਹ (ਆਈਐਸ) ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਈਐਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਮਿਸਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
Photo Credit: tv9hindi.com
ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਦਾ ਅੱਜ 39ਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਇਹ ਜੰਗ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਮਿਸਰ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਗਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਫਲੀਸਤੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਨਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਸਾਉਣ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਗੱਲਾਂ ਕਾਹਿਰਾ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਮਿਸਰ ਦੀ ਅਬਦੇਲ ਫਤਾਹ ਅਲ-ਸੀਸੀ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਨੇੜਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। 2013 ਵਿੱਚ ਸਿਸੀ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਵਧੇ ਹੋਏ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਆਰਥਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। 2018 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਸੀਸੀ ਨੇ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਵਿਦਰੋਹ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕਰਕੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਕਾਰਨ ਮਿਸਰ ਤਣਾਅ ‘ਚ ਹੈ।
ਮਿਸਰ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਹਮਾਸ ਨੇ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਸਮੂਹ (ਆਈਐਸ) ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਈਐਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਮਿਸਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 2020 ਵਿੱਚ ਗਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਵਿਚਕਾਰ ਸਰਹੱਦੀ ਕੰਧ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹੋਏ ਸਰਹੱਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਇਰਾਦਾ ਮਿਸਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀ ਖਲਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ ਜਿਸਦਾ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਜੋ ਸਿਨਾਈ ਤੱਕ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਪਰ ਗਾਜ਼ਾ ਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਮਿਸਰ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਪਹਿਲਾ ਇਹ ਕਿ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਾਧਨ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਇਸਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਤਰਾ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਿਸਰ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖਤਰਾ
ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਮਾਸ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਿਸਰ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਮਾਸ ਨਾਲ 2017 ਦੇ ਸੌਦੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਨਾਈ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਮਲੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗਾਜ਼ਾ-ਅਧਾਰਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਗਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਹਮਾਸ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਘਾਟ, ਅਰਾਜਕਤਾ ਅਤੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਪਾਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿਨਾਈ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਥਿਊਰੀ ਵੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸੁਏਜ਼ ਨਹਿਰ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਬੇਨ ਗੁਰੀਅਨ ਨਹਿਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਪੁਖਤਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਬੇਨ ਗੁਰੀਅਨ ਨਹਿਰ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸੁਏਜ਼ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ) ਗਾਜ਼ਾ-ਅਸ਼ਕਲੋਨ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ 260 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਗਲਿਆਰਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਹਿਰ ਦੇ ਬਣਨ ਨਾਲ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਪਾਰ ਦਾ ਲਗਭਗ 12 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਹਰ ਸਾਲ 18,000 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੂਏਜ਼ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਕਲਪਨਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਗੇ। ਸੁਏਜ਼ ਨਹਿਰ ‘ਤੇ ਮਿਸਰ ਨੂੰ 9.4 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਆਮਦਨੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਨਪੁਟ: ਦਯਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਚੌਹਾਨ