Turkey Election 2023: ਕੀ 20 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਸੱਤਾ ? ਜਾਨਣ ਲਈ ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖਬਰ
ਏਰਦੋਗਨ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੇਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਤੁਰਕੀ ਦੀਆਂ ਛੇ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਮਲ ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ-ਜੁਲਦੀ ਹੈ।
World news: ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੁਰਕੀ (Turkey) ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ‘ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ? ਕਿਉਂ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਹਾਲਾਤਾਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਤੁਰਕੀ (ਤੁਰਕੀ) ਵਿੱਚ ਅੱਜ 14 ਮਈ ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ
ਤੁਰਕੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਤੁਰਕੀਏ ਨਾਟੋ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਵੀ ਹੈ। ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਤੈਯਪ ਏਰਦੋਗਨ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਸੱਤਾ ‘ਚ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਉਸ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
‘ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਏਰਦੋਗਨ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ’
ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਤਾਕਤਵਰ ਨੇਤਾ ਏਰਦੋਗਨ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਲਈ 6 ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨੇਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਕੇਮਲ ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ‘ਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ (Mahatma Gandhi) ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਣੇਗੀ। ਗੋਲ ਐਨਕਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਛਾਂ ਉਸ ਵਰਗੀਆਂ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਮਲ ਸੁਭਾਅ ਤੋਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਨਿਮਰ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਚੋਣ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ। ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੱਤਾ ‘ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਏਰਦੋਗਨ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਹਨ।
ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਲੋਕ ਅਰਦੋਗਨ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹਨ?
ਤੁਰਕੀ ‘ਚ ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਆਏ ਭਿਆਨਕ ਭੂਚਾਲ (Earthquake) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਰਦੋਗਨ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਕਈ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇੱਥੇ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਬਾਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਜਿਸ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਸਰਕਾਰੀ ਤੰਤਰ ਸੁਸਤ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਸ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਲੀਰਾ ਹੈ। ਲੀਰਾ ਲਗਾਤਾਰ ਡਿੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਕੂਟਨੀਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਤੁਰਕੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪੱਖੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ (Ukraine) ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ। ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚਾਲਾਂ ਵੀ ਬਦਲ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇੜੇ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੁਖਾਵੇਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਪਰ ਇੱਥੇ ਤਣਾਅ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੂਸ-ਇਰਾਨ ਸਬੰਧ ਬਹੁਤ ਮਿੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਯੁੱਧ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਇੱਥੇ ਵੀ ਵਿਚੋਲੇ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ
ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਧਾਰਾ 370 ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਹੁਤ ਰੋਇਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ (Pakistan) ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰੋਣਾ ਦੱਸਿਆ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਏਰਦੋਗਨ ਨੇ ਗਲੋਬਲ ਫੋਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤੇ। ਜਦੋਂ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਸਭ ਕੁਝ ਭੁੱਲ ਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਧਰਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲੱਗਾ। NDRF ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਤੁਰਕੀ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਕਈ ਦਿਨ ਉੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ।
ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ
ਜਦੋਂ NDRF ਦੀ ਟੀਮ ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ (India) ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਤਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਫਿਰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਯੂਐਨਐਚਆਰਸੀ ਵਿੱਚ ਉਠਾਇਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੋਸਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਹੀ ਦੋਸਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਏਰਦੋਗਨ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਉਠਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ।