ਦੁਸ਼ਹਿਰਾ
ਸਨਾਤਨ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ, ਵਿਜਯਾਦਸ਼ਮੀ ਜਾਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਝੂਠ ਉੱਤੇ ਸੱਚ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਸਹਿਰੇ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 10 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ (ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਹੰਕਾਰ, ਮੋਹ, ਲੋਭ, ਹਉਮੈ, ਆਲਸ, ਈਰਖਾ, ਚੋਰੀ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ) ਨੂੰ ਜਿੱਤਣਾ। ਇਹ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਤ੍ਰੇਤਾਯੁਗ ਦੇ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਲੰਕਾਪਤੀ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਨੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੈਂਤ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦੁਸਹਿਰੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਦੁਸਹਿਰੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜੇ-ਮਹਾਰਾਜੇ ਇਸ ਦਿਨ ਯੁੱਧ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਜਾਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਚੱਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਵਿਸਰਜਨ ਵੀ ਰਵਾਇਤੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੁਸ਼ੀਆਂ, ਚੰਗੇ ਭਾਗਾਂ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।