ਉਧਾਰ, ਟੈਕਸ ਜਾਂ GST ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ?
Union Budget 2024: ਬਜਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਖਰਚੇ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਟੈਕਸਾਂ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਬਜਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸਾ ਉਧਾਰ ਦੇ ਕੇ ਕਮਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਾਣੋ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸਾ ਕਿੱਥੋਂ ਕਮਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਖਰਚ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਉਧਾਰ, ਟੈਕਸ ਜਾਂ GST… ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ?
ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਬਜਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਖਰਚੇ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਪੈਸਾ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾਵੇਗਾ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਟੈਕਸ ਦੋਵਾਂ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਟੈਕਸਾਂ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਬਜਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸਦਨ ‘ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਜਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ‘ਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ 27 ਫੀਸਦੀ ਉਧਾਰੀ ਤੋਂ ਕਰੇਗੀ। ਜਾਣੋ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਪੈਸਾ ਕਿੱਥੋਂ ਕਮਾਏਗੀ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ।
ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਮਦਨ ਕਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 19 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ 18 ਫੀਸਦੀ ਜੀਐਸਟੀ ਅਤੇ 17 ਫੀਸਦੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ 5 ਫੀਸਦੀ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਵਸੂਲਦੀ ਹੈ।
ਟੈਕਸ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਆਮਦਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀਆਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਰਕਾਰ ਤੱਕ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕਮਾਈ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਉਧਾਰੀ ਅਜੇ ਵੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪੈਸਾ ਕਿੱਥੇ ਜਾਵੇਗਾ?
ਸਰਕਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੈਸਾ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬਜਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ 21 ਫੀਸਦੀ ਟੈਕਸ ਸੂਬਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਲਈ 19 ਫੀਸਦੀ ਰਕਮ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 8 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪੈਸਾ ਕੇਂਦਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ‘ਚ ਅਤੇ 4 ਫੀਸਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸਰਕਾਰ ਕਿਵੇਂ ਖਰਚ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪੈਸਾ?
ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ‘ਚ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਖਰਚੇ ਦਾ 8 ਫੀਸਦੀ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ 6 ਫੀਸਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਅਤੇ 9 ਫੀਸਦੀ ਵਿੱਤ ਕਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਤਾਰੀਫ ਕੀਤੀ
ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਦੇ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਆਮ ਬਜਟ ਨੂੰ ਮੱਧ ਵਰਗ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਮ ਬਜਟ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ, ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 25 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਏ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਬਜਟ ਦਲਿਤਾਂ, ਕਬੀਲਿਆਂ ਅਤੇ ਪਛੜੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬਜਟ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਰਾਹ ਮਿਲੇਗਾ। ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਗਤੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਗਰੀਬੀ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 25 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਏ ਹਨ। ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਮੱਧ ਵਰਗ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦੇਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। TDS ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਬਜਟ ਹੈ।