ਭਾਰਤ G-7 ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਦਾ ਸੰਮੇਲਨ ਕਿੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ?

ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕ ਜੇ. ਕਾਰਨੀ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਜੀ-7 ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਾਰਨੀ ਦਾ 15-17 ਜੂਨ ਤੱਕ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਕਨਾਨਾਸਕਿਸ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦੇਣ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਦੇਸ਼, ਅਮਰੀਕਾ, ਫਰਾਂਸ, ਜਾਪਾਨ, ਇਟਲੀ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਜੀ-7 ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਵੇਗਾ।

ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ G-7 ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ G-7 ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। 2019 ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਹਰ ਸਾਲ G-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਸੱਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਆਓ ਇਸ ਬਹਾਨੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ G-7 ਕੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਇਸ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਇਸ ਸਮੂਹ ਕੋਲ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ?

ਜੀ-7 ਕੀ ਹੈ, ਕਿਉਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ?

ਜੀ-7 ਨੂੰ ਸੱਤਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ 7 ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਗਠਜੋੜ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ, ਫਰਾਂਸ, ਜਾਪਾਨ, ਇਟਲੀ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਰੂਸ ਵੀ ਇਸ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਪਰ 2014 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਰੂਸ ਨੇ ਕਰੀਮੀਆ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਤਾਂ ਰੂਸ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਦੇ ਸੱਤ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਵਾਰੀ-ਵਾਰੀ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੈਨੇਡਾ ਜੀ-7 ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜੀ-7 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1975 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤੇਲ ਨਿਰਯਾਤ ‘ਤੇ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਆਰਥਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਸ ਸਾਲ 6 ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਮਰੀਕਾ, ਫਰਾਂਸ, ਇਟਲੀ, ਜਾਪਾਨ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਬਣਾਇਆ। ਠੀਕ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਕੈਨੇਡਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ।

ਇਸ ਸਮੂਹ ਦਾ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸਥਾਨਕ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੋਂਦ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ, ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਵਾਰੀ-ਵਾਰੀ ਇ ਸਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਕੈਨੇਡਾ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ

ਕਿਵੇਂ ਦੋ ਟਾਪੂ ਬਣ ਗਏ ਇੱਕ ਦੇਸ਼, ਜਿੱਥੇ ਜਾਣਗੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਜਾਣਗੇ? ਪੜ੍ਹੋ

ਘਾਨਾ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਕੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ? ਜਾਣੋ

ਆਯੁਰਵੇਦ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਵਾਈਆਂ ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਡਾਕਟਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ

ਭਾਰਤ ਨੂੰ G-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ?

ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਇਹ G-7 ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੁਣ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ। ਜਦੋਂ G-7 ਬਣਿਆ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਆਰਥਿਕਤਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਵੀ ਸੀਮਤ ਸੀ।

ਜੀ-7 ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਇਸ ਮਾਪਦੰਡ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜੀ-7 ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਸਮੂਹ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਹ ਨਵੇਂ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਜੋੜਦਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇਸ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੱਦੇ ‘ਤੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਵਜੋਂ ਇਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੇ ਹਨ।

G-7 ਮੀਟਿੰਗ ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ?

G-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਾਲ ਭਰ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮਝੌਤੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਟੈਂਡ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੰਮੇਲਨ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਨਵੇਂ ਮੁੱਦੇ ਉੱਠਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭਣਾ G-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸੱਤ ਦੇਸ਼ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਹਿਣ।

ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਏਜੰਡੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਰਤਾ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਤਬਦੀਲੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਿਸ਼ਵ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ G-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।