ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਖਤਮ! ਦੀਵਾਲੀ ਮੌਕੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ
ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ ਹਨ। ਡਿਪਸਾਂਗ ਅਤੇ ਡੇਮਚੋਕ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ (ਭਾਰਤ-ਚੀਨ) ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ ਹਨ। ਅੱਜ ਜਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਤੋਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਇੱਥੇ ਗਸ਼ਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣਗੀਆਂ। ਅੱਜ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ (ਭਾਰਤ-ਚੀਨ) ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਡੇਪਸਾਂਗ ਅਤੇ ਡੇਮਚੋਕ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਡੇਪਸਾਂਗ ਅਤੇ ਡੇਮਚੋਕ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਚੁਸ਼ੁਲ ਮੋਲਡੋ, ਸਿੱਕਮ ਵਿੱਚ ਨਾਥੁਲਾ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਵਿੱਚ ਬੁਮਲਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਫੌਜ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜ ਬੀਐਮਪੀ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ‘ਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਚੀਨ-ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ
ਫੌਜ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਡੇਪਸਾਂਗ ਅਤੇ ਡੇਮਚੋਕ ‘ਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਸ਼ਤ ਸਬੰਧੀ ਸਥਾਨਕ ਕਮਾਂਡਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਈ। ਸ਼ਾਇਦ ਅੱਜ ਜਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਤੋਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਡੇਪਸਾਂਗ ਅਤੇ ਡੇਮਚੋਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਸ਼ਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣਗੀਆਂ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਢੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਗਸ਼ਤ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਮਝੌਤਾ ਸਿਰਫ ਡੇਮਚੋਕ ਅਤੇ ਡੇਪਸਾਂਗ ਲਈ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸਰਹੱਦ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਾ
ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਸਰਹੱਦ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਜਾਂ LAC ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 3488 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸਰਹੱਦ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ, ਮੱਧ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਤਿੰਨ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਨੀ ਲੰਬੀ ਲਾਈਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਲੱਦਾਖ ਤੋਂ ਅਰੁਣਾਚਲ ਤੱਕ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਾਅਵੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਡੇਪਸਾਂਗ ਅਤੇ ਡੇਮਚੋਕ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਗਲਵਾਨ ਝੜਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ‘ਚ ਖਟਾਸ ਆਈ ਸੀ
ਜੂਨ 2020 ਵਿੱਚ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਝੜਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਖਟਾਸ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਫੌਜੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਸੀ। ਕਈ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਫੌਜੀ ਰੁਕਾਵਟ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਦੇ ਸਨ।
