Chandrayaan-3: ਲੂਨਾ-25 ਫੇਲ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ? ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਕੀ ਸੰਦੇਸ਼?

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਉਤਰਨ ਲਈ ਬੇਤਾਬ ਹੈ, ਇਸਰੋ ਨੇ 23 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 (Chandrayan-3) ਦੇ ਚੰਦ ‘ਤੇ ਕਦਮ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਰੂਸ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਲੂਨਾ-25 ਵੀ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਉਤਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਪਰ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰ ਗਿਆ, ਲੂਨਾ-25 ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਕੇ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ।

ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲਾ ਰੂਸ ਦਾ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੈਂਡ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ ਪਰ ਰੂਸ ਦਾ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਅਧੂਰਾ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਆਖ਼ਰੀ ਰੂਸੀ ਲੂਨਾ-25 ਦਾ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਕਿਉਂ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝੋ

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੁੱਟਿਆ ਰੂਸ ਦਾ ਸੁਪਨਾ…

ਰੂਸ (Russia) ਦਾ ਲੂਨਾ-25 ਵੀ ਇਸਰੋ ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਵਾਂਗ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਉਤਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਇਹ ਰੂਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਚੰਦਰਮਾ ਮਿਸ਼ਨ ਸੀ ਜਿਸ ਲਈ ਉਹ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਸੀ। ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਰੋਸਕੋਸਮੌਸ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੁਪਹਿਰ 2.57 ਵਜੇ ਲੂਨਾ-25 ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ, ਸੰਪਰਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਰ ਏਜੰਸੀ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਲਗਭਗ 800 ਕਿਲੋ. ਲੈਂਡਰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੈਂਡਰ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰ ਸਕਿਆ।

ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨਾਲ ਕਰੈਸ਼ ਹੋਇਆ ਲੂਨਾ

ਰੋਸਕੋਸਮੌਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਲੂਨਾ-25 ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਇਹ ਆਪਣੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਆਰਬਿਟ (Orbit) ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡਾ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਕਾਰਨ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਰੂਸੀ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ‘ਚ ਰੂਸੀ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੈਂਡਿੰਗ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਅਚਾਨਕ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਖਰੀ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।

2019 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਚੰਦਰਯਾਨ-2

ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸਰੋ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁਖੀ ਕੇ.ਕੇ. ਸਿਵਨ ਨੇ ਇਕ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਅਜੇ ਵੀ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ 15 ਮਿੰਟ ਇੱਕ ਦਹਿਸ਼ਤ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਪੂਰੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਪਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੁਝ ਰੂਸ ਦੇ ਲੂਨਾ-25 ਨਾਲ ਹੋਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗਈਆਂ ਅਤੇ 20-21 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਉਤਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰੂਸ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।

ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਕਿੱਥੇ ਹੈ?

ਹੁਣ ਤੱਕ ਰੂਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਦੌੜ ‘ਚ ਇਕੱਠੇ ਦੌੜ ਰਹੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਲੂਨਾ-25 ਫੇਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਹੀ ਮਿਸ਼ਨ ਬਚਿਆ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਪਿਛਲੇ 3-4 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸਨੂੰ ਲੈਂਡਿੰਗ ਪੋਜੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ 23 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 6.4 ਵਜੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਉਤਰੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ।

ਲੈਂਡਰ ਦੀ ਸਪੀਡ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੀਤੀ

20 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਇਸਰੋ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਡੀਬੂਸਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਲੈਂਡਰ ਦੀ ਸਪੀਡ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਲੈਂਡਰ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਮਾਡਿਊਲ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੱਕ ਲੈਂਡਿੰਗ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਦੁਬਾਰਾ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ 6 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਦੇ ਸਮੇਂ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਸੀ, ਪਰ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਖੁੰਝ ਗਿਆ।

ਇਸਰੋ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕਰੇਗਾ, 23 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5.27 ਵਜੇ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲੈਂਡਿੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪਲ ਨੂੰ ਲਾਈਵ ਦੇਖ ਸਕੇਗੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸਰੋ ਨੇ 14 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਉਤਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੇ 5 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਪੰਧ ‘ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 16 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਤਾਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਾਂ ਪੜਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ TV9 ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਵੈਵਸਾਈਟ ਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ, ਲੇਟੇਸਟ ਵੇੱਬ ਸਟੋਰੀ, NRI ਨਿਊਜ਼, ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੀ ਖਬਰ, ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਨਿਊਜ਼, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਹਰ ਅਪਡੇਟ, ਧਰਮ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਜਾਣੋ