ਧੜੇਬੰਦੀ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਾੰਗਰਸ, ਹਰਿਆਣਾ ‘ਚ 30 ਜੂਨ ਤੱਕ ਬਣੇਗਾ ਸੰਗਠਨ?
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ 17 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਝਾਉਣ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਬਜ਼ਰਵਰਾਂ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਨੇਤਾ ਹਰਿਆਣਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਦਫ਼ਤਰ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ। ਰਾਹੁਲ ਨੇ 30 ਜੂਨ ਤੱਕ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਵਿੱਚ ਧੜੇਬੰਦੀ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਤੱਥ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਦੇ 8 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦੀ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੰਗਠਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਸੰਗਠਨ ਨਿਰਮਾਣ ਮੁਹਿੰਮ ਤਹਿਤ 4 ਜੂਨ ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 3 ਘੰਟੇ ਬਿਤਾਏ।
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ 17 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਝਾਉਣ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਬਜ਼ਰਵਰਾਂ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਨੇਤਾ ਹਰਿਆਣਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਦਫ਼ਤਰ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ। ਰਾਹੁਲ ਨੇ 30 ਜੂਨ ਤੱਕ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਣਗੇ? ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਸੰਗਠਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਅਸ਼ੋਕ ਤੰਵਰ, ਫਿਰ ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਦੈਭਾਨ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਸੰਗਠਨ ਲਈ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਸੌਂਪੀ, ਪਰ ਇਸ ‘ਤੇ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੀ। ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਹਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ। ਤਾਂ ਆਓ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ 12 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਨ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕੀ?
14 ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਧੜੇਬੰਦੀ
ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ, ਫੂਲਚੰਦ ਮੁਲਾਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਸ਼ੋਕ ਤੰਵਰ ਨੂੰ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਅਸ਼ੋਕ ਤੰਵਰ ਨੂੰ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਦਸੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ, ਹਿਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਰਕਰ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ, ਅਸ਼ੋਕ ਤੰਵਰ ਅਤੇ ਕਿਰਨ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਰਕਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਭਿਆਨਕ ਲੜਾਈ ਹੋਈ। ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ‘ਤੇ ਕੁਰਸੀਆਂ ਵੀ ਸੁੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਹ ਹੰਗਾਮਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਭੂਪੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਹੁੱਡਾ ਦਾ ਨਾਮ ਨਾ ਲਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਧੜੇਬੰਦੀ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸੀ।
ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸੂਚੀ 2016 ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਕਦੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਾਲ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ, ਹੁੱਡਾ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਤੰਵਰ ਨਾਲ ਝੜਪ ਹੋਈ। ਇਹ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਮਾਮਲਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਧੜੇਬੰਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਕੁੜੱਤਣ ਵਧਦੀ ਗਈ ਅਤੇ 2019 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਕਟ ਵੰਡ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ, ਤੰਵਰ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਅਹੁਦਾ ਦੋਵੇਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
2019 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ 31 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ। ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭੂਪੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਹੁੱਡਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਉਮੀਦ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸੰਗਠਨ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਕਮਾਨ ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ, ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੈ। ਹਾਈਕਮਾਨ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸੰਗਠਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ। ਸ਼ੈਲਜਾ ਨੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਅਹੁਦੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸੂਚੀ ਹਾਈਕਮਾਨ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਪਰ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਹੁੱਡਾ ਧੜੇ ਅਤੇ ਸਾਲਜਾ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸੰਗਠਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼
ਦੋਵਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਝਗੜਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ 2022 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੈਲਜਾ ਨੂੰ ਵੀ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, 27 ਅਪ੍ਰੈਲ 2022 ਨੂੰ, ਚਾਰ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹੇ ਉਦੈਭਾਨ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਉਦੈਭਾਨ ਨੂੰ ਹੁੱਡਾ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਧੜਿਆਂ ਅਤੇ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਸਮੀਕਰਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚਾਰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ। ਕਿਰਨ ਚੌਧਰੀ ਦੀ ਬੇਟੀ ਸ਼ਰੂਤੀ ਚੌਧਰੀ, ਸ਼ੈਲਜਾ ਕੈਂਪ ਦੇ ਰਾਮਕਿਸ਼ਨ ਗੁਰਜਰ, ਜਤਿੰਦਰ ਭਾਰਦਵਾਜ ਅਤੇ ਸੁਰੇਸ਼ ਗੁਪਤਾ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੇ। ਪਰ ਉਦੈਭਾਨ 3 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੋਈ ਸੰਗਠਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕੇ।
2024 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਾਂਗਰਸ 10 ਵਿੱਚੋਂ 5 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਮਾਹੌਲ ਦੇਖ ਕੇ ਨਾਅਰਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਾਅਰਾ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਗੁਆ ਬੈਠਾ। ਇਸ ਚੋਣ ਵਿੱਚ, ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 37 ਸੀਟਾਂ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈਆਂ ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਫਿਰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਸੰਗਠਨ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਨਤੀਜੇ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ।
ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 7 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ, ਉਹੀ ਗੱਲ ਫਿਰ ਦੁਹਰਾਈ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਕਾਂਗਰਸ ਲਗਾਤਾਰ ਚੋਣਾਂ ਹਾਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਪਿਛਲੇ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੀ ਅਗਲੇ 25 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਣਾਉਣਾ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ? ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
