ਆਸਮਾਨ ਤੋਂ ਬਾਰਡਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਤੇ DRDO ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਅਜਿਹਾ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ DRDO ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੇਤਰ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਛੇ ਮਾਰਕ-1ਏ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਛੇ ਮਾਰਕ-2 ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਹਰ ਹਰਕਤ ਅਤੇ ਹਰ ਗਤੀਵਿਧੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਲਤ ਕੰਮ ਬਾਰੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਹਵਾ 'ਚ ਹੀ ਈਂਧਨ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਲਈ “ਨੇਤਰਾ” ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਛੇ ਏਅਰਬੋਰਨ ਅਰਲੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (AEW&C) ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਲਈ Right For Information ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਡੀਆਰਡੀਓ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੇਤਰ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਛੇ ਮਾਰਕ-1ਏ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਛੇ ਮਾਰਕ-2 ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਨੇਤਰ ਵਿਮਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ।
AEW&C ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਲੰਬੀ ਰੇਂਜ ਦੇ ਰਾਡਾਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਡਾਰ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਕਮਾਂਡ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ, ਲੜਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਲਿੰਕ ਰਾਹੀਂ ਨੈਟਵਰਕਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਡੀਆਰਡੀਓ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰ ਰਹੇ
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੈੱਟ ਇੰਜਣ ਹੋਵੇ, 40,000 ਫੁੱਟ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਉਚਾਈ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖ ਸਕੇ, ਨਵੀਨਤਮ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਮੈਕ 0.7 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਰੂਜ਼ ਸਪੀਡ ਨਾਲ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਉਡਾਣ ਭਰ ਸਕੇ। ਨਾਲ ਹੀ, ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਵੇਂ ਨੇਤਰ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਰਾਡਾਰ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ 360-ਡਿਗਰੀ ਕਵਰੇਜ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਡੀਆਰਡੀਓ ਮਿਲ ਕੇ ਨੇਤਰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦ ਨੇਤਰਾ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਇੱਕ ਏਅਰਬੋਰਨ ਅਰਲੀ ਵਾਰਨਿੰਗ ਐਂਡ ਕੰਟਰੋਲ (AEW&C) ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅੱਖ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨੇਤਰ ਵਿਮਾਨ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ:
ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਰ ਉੱਡਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਸੰਭਾਵਿਤ ਖਤਰੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠ ਸਕਣ।
ਇਹ ਜਹਾਜ਼ਾਂ, ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਅਤੇ ਲੱਭ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਸਿੱਧੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੋ ਨੇਤਰ ਜਹਾਜ਼ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਛੇ ਹੋਰ ਨੇਤਰ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਐਕਟਿਵ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਲੀ ਸਕੈਨਡ ਐਰੇ (AESA) ਰਾਡਾਰ ਸਿਸਟਮ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਇੰਟਰਸੈਪਸ਼ਨ ਸੰਚਾਰ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿਚ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਸਵੈ-ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੂਟ ਵੀ ਹੈ।
ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਵਾ ‘ਚ ਰਿਫਿਊਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਹਰ ਹਰਕਤ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਲਤ ਕੰਮ ਬਾਰੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਨੇਤਰ ਇੱਕ ਹਲਕੇ ਭਾਰ ਵਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
