ਬ੍ਰੇਨ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ, ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਜਾਣੋ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ
Brain Tumor Symptoms : ਡਾ. ਵੇਲਹੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿਮਾਗ਼ ਦਾ ਟਿਊਮਰ ਉਦੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਸੈੱਲ ਅਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੈੱਲ ਆਮ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ "space-occupying region" (SOL) ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
Photo: TV9 Hindi
ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਸਮਝ ਕੇ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਹ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੇ ਲੱਛਣ ਕਈ ਵਾਰ ਦਿਮਾਗੀ ਟਿਊਮਰ ਵਰਗੀ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਘਾਤਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦਿਮਾਗੀ ਟਿਊਮਰ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਿੱਥਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਵਰਨ ਵੇਲਹੋ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਦਿਮਾਗੀ ਟਿਊਮਰ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਡਾ. ਵੇਲਹੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿਮਾਗ਼ ਦਾ ਟਿਊਮਰ ਉਦੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਸੈੱਲ ਅਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੈੱਲ ਆਮ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ “space-occupying region” (SOL) ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ: ਜੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਿਮਾਗੀ ਟਿਊਮਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਜੇ ਖੋਜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰਕ (ਜੈਨੇਟਿਕ) ਕਾਰਨ: ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜੀਨ ਨੁਕਸ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਸੰਪਰਕ: ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਪਰਕ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਰਸਾਇਣ: ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਹੀ ਸੁਰੱਖਿਆ (ਮਾਸਕ, ਦਸਤਾਨੇ) ਨਹੀਂ ਪਹਿਨਦੇ।
ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ: ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਟਿਊਮਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Symptoms
ਇਹਨਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ
ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿਰ ਦਰਦ: ਇਹ ਸਿਰ ਦਰਦ ਇੰਨਾ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਇਸਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਵਿਗੜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਉਲਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦਰਦ: ਜੇਕਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਸਵੇਰੇ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਲਟੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ।
ਦੌਰੇ/ਫਿੱਟ: ਕਈ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਦੌਰੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ 5 ਮਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਹੋਸ਼ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ: ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ (ਕਮਜ਼ੋਰੀ): ਘੱਟ ਨਜ਼ਰ।
ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ: ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ।
ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ: ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਨਜ਼ਰ ਘੱਟਣ, ਜਾਂ ਭੁੱਖ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਸਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ
ਦਿਮਾਗੀ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਟਿਊਮਰ ਸੁਭਾਵਕ (ਹੌਲੀ-ਵਧਣ ਵਾਲਾ, ਗੈਰ-ਕੈਂਸਰ ਵਾਲਾ) ਹੈ ਜਾਂ ਘਾਤਕ (ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਵਾਲਾ, ਕੈਂਸਰ ਵਾਲਾ) ਹੈ।ॉ
ਨਿਦਾਨ: ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ ਅਤੇ ਐਮਆਰਆਈ ਦੁਆਰਾ ਨਿਦਾਨ ਹੈ।
ਇਲਾਜ ਦੇ ਵਿਕਲਪ
ਸਰਜਰੀ: ਇਹ ਅਕਸਰ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੁਭਾਵਕ ਟਿਊਮਰਾਂ ਲਈ ਜੋ ਸਰਜਰੀ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਰੇਡੀਓਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ: ਇਹ ਘਾਤਕ (ਕੈਂਸਰ ਵਾਲੇ) ਟਿਊਮਰਾਂ ਲਈ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਥੈਰੇਪੀ: ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੈਂਸਰ ਵਾਲੇ ਟਿਊਮਰਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਨਵੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ: ਨਿਊਰੋਸਰਜਰੀ ਵਿੱਚ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਬਹੁਤ ਉੱਨਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਜਰੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ:
ਉੱਚ-ਉੱਨਤ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਕੋਪ: ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ।
ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ: ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (AI) ਅਤੇ ਰੋਬੋਟਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਟਿਊਮਰ ਦੀ ਸਹੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਆਮ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ ਇਸਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼
ਹਿੰਮਤ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕ ਰਹੋ।
ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਡਾਕਟਰ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਤਿੰਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਾਰਕ ਹਨ।
ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।