Dengue : ਫਰਿੱਜ ਦੀ ਟ੍ਰੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਲ ਰਹੇ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮੱਛਰ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ ਇਸ ਤੋਂ
Dengue Larwa: ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਐਨਸੀਆਰ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਕਹਿਰ ਜਾਰੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਲਾਰਵੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖੇ ਫਰਿੱਜ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਲਾਰਵੇ ਪਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਹੋਰ ਵਧਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ।
ਘਰਾਂ ਦੇ ਕੂਲਰਾਂ ਅਤੇ ਗਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਲਾਰਵਾ ਮਿਲਣ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਣੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਲਾਰਵਾ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਫਰਿੱਜ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟਰੇਅ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਭਰ ਤੋਂ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਕਈ ਘਰਾਂ ਦੇ ਫਰਿੱਜਾਂ ਦੀਆਂ ਟਰੇਆਂ ‘ਚ ਇਸ ਖਤਰਨਾਕ ਮੱਛਰ ਦਾ ਲਾਰਵਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ-ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਰੋਕਥਾਮ ਟੀਮ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਿੰਡ ਤੱਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਫਰਿੱਜਾਂ ਦੀਆਂ ਟਰੇਆਂ ‘ਚ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਲਾਰਵਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਦਿੱਲੀ, ਯੂਪੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਲਾਰਵਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਰਿੱਜ ਦੀਆਂ ਟਰੇਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 20 ਫੀਸਦੀ ਲਾਰਵਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਡਰੰਮਾਂ ਵਿੱਚ, 10 ਫੀਸਦੀ ਕੂਲਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਾਕੀ 10 ਫੀਸਦੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੋਂ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ, ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ, ਪੁਣੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਲਖਨਊ ਸਮੇਤ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਡੇਂਗੂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਰੋਕਥਾਮ ਟੀਮ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲਾਰਵੇ ਦੇ ਵਧਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਉਸ ਵੇਲੇ ਬੇਹੱਦ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ ਜਦੋਂ ਫਰਿੱਜ ਦੀ ਟਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਲਾਰਵਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਜੋ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਮੌਸਮ ਠੰਡਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਹਮਲਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਿਰੀਖਣ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਅਤੇ ਮਲੇਰੀਆ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਲਾਰਵੇ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਲਾਰਵੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਫਰਿੱਜਾਂ ਅਤੇ ਕੂਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਬਚਾਅ?
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਰਐਮਐਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ: ਸੁਭਾਸ਼ ਗਿਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮੱਛਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਰਿੱਜ ਅਤੇ ਕੂਲਰ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਬਦਲੋ। ਤਾਂ ਜੋ ਡੇਂਗੂ ਮਲੇਰੀਆ ਦਾ ਲਾਰਵਾ ਨਾ ਬਣੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਡਾ: ਗਿਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਜਿੰਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕੇਸਾਂ ਦੇ ਵਧਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਫਰਿੱਜਾਂ, ਕੂਲਰਾਂ, ਬਰਤਨਾਂ, ਟੈਂਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਲਾਰਵੇ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਬਦਲੋ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤੇਲ ਪਾਓ। ਜੇਕਰ ਘਰ ‘ਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਓ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਹਾਲਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈ ਜਾਓ।
ਖਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਡੇਂਗੂ
ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਡੇਂਗੂ ਅਤੇ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲੈ ਕੇ ਹਸਪਤਾਲ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਮਰੀਜ਼ ਬਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਵੀ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਾਲ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਈ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੈਟਸ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਡੇਂਗੂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਹਨ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ
– ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ
– ਸਿਰ ਦਰਦ
– ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਚ ਦਰਦ
– ਉਲਟੀ
– ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਦਾਣੇ ਨਿਕਲਣਾ
