ਸਰੀਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਤਲਾ, ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ? ਐਕਸਪਰਟ ਨੇ ਦੱਸੇ ਵਜਣ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ

Image Credit source: Getty Images

ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ, ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਵਜੋਂ ਅਪਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਾਹਰ ਲਗਾਤਾਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਇੰਨਾ ਵਿਆਪਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਲ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ GLP-1-ਅਧਾਰਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਜ਼ੈਂਪਿਕ ਅਤੇ ਵੇਗੋਵੀ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਿਅਕਤੀ ਘੱਟ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪੇਟ ਭਰਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਕੇ ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਵਾਲੇ ਹਨ ਜਾਂ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਜਾਂ ਮੋਟਾਪੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਡਾਕਟਰੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਿਰਫ਼ ਪਤਲੀਆਂ ਦਿਖਣ ਲਈ, ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੀ ਹਨ?

ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਕਬਜ਼, ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਲਾਜੀ ਐਕਸ਼ਨ ਮੈਡੀਕਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿਖੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਅਰਵਿੰਦ ਅਗਰਵਾਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਚਰਬੀ, ਸਗੋਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵੀ ਗੁਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਟੁੱਟਣੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਢਿੱਲਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਗਲੂਟ ਖੇਤਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਜ਼ੈਂਪਿਕ ਬਟ ਦਾ ਸੁੰਗੜਨ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਣ ਕਾਰਨ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵੀ ਟੁੱਟਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਰੀਰ ਢਿੱਲਾ ਹੋਣਾ, ਕੁੱਲ੍ਹੇ ਸੁੰਗੜਨਾ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਗੁਆਉਣ ਵਰਗੇ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਫੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਸਮਝਣਾ ਗਲਤ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਹੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਥਕਾਵਟ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ, ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਬਿਨਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਲੋੜ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾ ਲਓ

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜੀਟੀਬੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾ. ਅਜੀਤ ਕੁਮਾਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਔਨਲਾਈਨ ਆਰਡਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਓਵਰਡੋਜ਼ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ

ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਹੀ ਦਵਾਈਆਂ ਲਓ।

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।

ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 3 ਤੋਂ 4 ਵਾਰ ਤਾਕਤ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਕਰੋ।

ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦੀ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੋ।

ਕਦੇ ਵੀ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਜਾਂ ਫੈਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਨਾ ਲਓ।