ਸਪਾ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚਾਲੇ ਪਿਆ ਵਿਗਾੜ, MP ਤੇ UP ਲਈ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਗਠਜੋੜ?

ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾ ਬਣਨ ਕਾਰਨ ਕਾਂਗਰਸ (Congress) ਨਾਲ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਗੜ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ‘ਚ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਐਮਪੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਤੋੜਵਾਂ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸੀ ਹੈਸੀਅਤ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਪਾ ਮੁਖੀ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਾਥੀ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਸਪਾ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਮਹਾਨ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਐਮਪੀ ਦੇ ਨਾਲ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ 2024 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾ ਲਈ ਹੈ।

ਐਮਪੀ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵੱਲੋਂ ਸਪਾ ਲਈ ਸੀਟਾਂ ਨਾ ਛੱਡਣਾ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ (Akhilesh Yadav) ਲਈ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ 23 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਦਲ ਦੇ ਮੁਖੀ ਕੇਸ਼ਵਦੇਵ ਮੌਰਿਆ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਚੋਣ ਲੜਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਮਹਾਨ ਦਲ ਅਤੇ ਸਪਾ ਹੁਣ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 71 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਮਪੀ ‘ਚ ਮਹਾਨ ਦਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿਥਵੀਪੁਰ, ਟੀਕਮਗੜ੍ਹ, ਮੋਰੇਨਾ ਅਤੇ ਸਬਲਗੜ੍ਹ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰਾਂ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਉਹ ਸਪਾ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੇਗੀ, ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਸਪਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਹਨ।

2022 ਦੀਆਂ ਯੂਪੀ ਚੋਣਾਂ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 2022 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਪਾ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਦਲ ਇਕੱਠੇ ਸਨ। ਮਹਾਨ ਦਲ ਦੇ ਦੋ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਸਪਾ ਦੇ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ, ਪਰ ਨਤੀਜੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਮਹਾਨ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੇਸ਼ਵਦੇਵ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਸਪਾ ਖਿਲਾਫ ਮੋਰਚਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਹਾਨ ਦਲ ਨੇ 2024 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ (ਬਸਪਾ) ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਰਾਜਭਰ ਵਾਂਗ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਵਿਰੁੱਧ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਹਮਲੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਮਹਾਨ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਕੇਸ਼ਵਦੇਵ ਮੌਰਿਆ ਨੂੰ ਗਿਫਟ ਕੀਤੀ ਫਾਰਚੂਨਰ ਕਾਰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਹੋਈ ਸੀ।

ਨਵੀਂ ਸਿਆਸੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤੈਅ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਸ਼ਵਦੇਵ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ‘ਚ ਨਾ ਕੋਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੋਸਤ। ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਾਲਾਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਮਪੀ ਵਿੱਚ, ਸਾਨੂੰ ਅਤੇ ਸਪਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਸੀਟਾਂ ਨਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਪਾ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਰੇ ਗੁੱਸੇ ਭੁਲਾ ਕੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਐਮਪੀ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੋਣ ਲੜਾਂਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਪੀ.ਡੀ.ਏ. ਦੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਦਲਿਤ-ਪੱਛੜੇ ਵਿਰੋਧੀ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਸਪਾ ਨਾਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਅਖਿਲੇਸ਼ ਸਾਡਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨਗੇ: ਕੇਸ਼ਵ ਮੌਰਿਆ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਮਪੀ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਦਲ ਦੇ ਚਾਰੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸਪਾ ਦੇ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਤੇ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਲਾਟ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। 2024 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਸਪਾ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜਾਂਗੇ। ਸਾਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਹੈ ਕਿ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਸਾਡੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਯੂਪੀ ‘ਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਸਪਾ ਦੇ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭੇਦਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਹੈ। ਕੇਸ਼ਵਦੇਵ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ 8 ਤੋਂ 10 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਵਰਤਾਂਗੇ।

ਓਬੀਸੀ ਜਾਤਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸਤ

ਮਹਾਨ ਦਲ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੌਰੀਆ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਵਾਹਾ ਵਰਗੀਆਂ ਓਬੀਸੀ ਜਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਯੂਪੀ ਅਤੇ ਐਮਪੀ ਦੋਵਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਵਾਹਾ-ਮੌਰਿਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਕੁਸ਼ਵਾਹਾ, ਸ਼ਾਕਿਆ, ਮੌਰੀਆ, ਸੈਣੀ, ਕੰਬੋਜ, ਭਗਤ, ਮਹਤੋ, ਮੁਰਾਓ, ਭੁਜਬਲ ਅਤੇ ਗਹਿਲੋਤ ਜਾਤਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਬਾਦੀ 6 ਫੀਸਦ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਗਭਗ 4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਮਹਾਨ ਦਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਆਧਾਰ ਯੂਪੀ ਦੇ ਬਰੇਲੀ, ਬਦਾਊਨ, ਸ਼ਾਹਜਹਾਂਪੁਰ, ਏਟਾ, ਪੀਲੀਭੀਤ, ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਅਤੇ ਮੈਨਪੁਰੀ ਵਰਗੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਯੂਪੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੁੰਦੇਲਖੰਡ ਅਤੇ ਗਵਾਲੀਅਰ-ਚੰਬਲ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ, ਕੁਸ਼ਵਾਹਾ, ਮੌਰੀਆ, ਸ਼ਾਕਿਆ ਅਤੇ ਸੈਣੀ ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਪਾ ਨੇ ਐਮਪੀ ਅਤੇ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਐਮਪੀ ਦੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਯਾਦਵ ਵੋਟਰ ਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਪਾ ਆਪਣਾ ਕੋਰ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਮੰਨਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਅਤੇ ਕੇਸ਼ਵਦੇਵ ਮੌਰਿਆ ਯਾਦਵ-ਮੌਰਿਆ ਵੋਟਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ‘ਚ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਈ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਗਣਿਤ ਵਿਗੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। 2003 ‘ਚ ਸਪਾ ਇਸ ਸਮੀਕਰਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸੱਤ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ‘ਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਦੇਖਣਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੂਪੀ ਅਤੇ ਐਮਪੀ ਵਿੱਚ ਸਪਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।

(ਕੁਬੂਲ ਅਹਿਮਦ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ)