ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਆਇਆ ਵੱਡਾ ਅਪਡੇਟ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਕੰਨਿਆਕੁਮਾਰੀ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਹੋਈ ਨਵੀਂ ਗਾਈਡਲਾਈਨ
News Guidelines by UIDAI on Aadhar Card: ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਵੇਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਨ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਉਂਗਲਾਂ ਜਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਾਂ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਅਸਾਧਾਰਨ ਐਨਰੋਲਮੈਂਟ ਤਹਿਤ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ।
ਆਧਾਰ ‘ਚ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾ ਹੋਣ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕੀ ਕਰੇਗਾ? ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਵੀ ਲੱਭ ਲਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਫਿੰਗਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਆਇਰਿਸ ਸਕੈਨ ਕਰਵਾ ਕੇ ਆਧਾਰ ‘ਚ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਆਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਜੋਸੀਮੋਲ ਪੀ ਜੋਸ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਆਧਾਰ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾ ਸਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ‘ਚ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਇਰਿਸ ਸਕੈਨ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਆਇਰਿਸ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਯੂਆਈਡੀਏਆਈ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਉਸੇ ਦਿਨ ਕੇਰਲ ਦੇ ਕੋਟਾਯਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੁਮਾਰਕਮ ਵਿੱਚ ਜੋਸ ਦੇ ਘਰ ਗਈ ਅਤੇ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।
ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼
ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਰੇ ਆਧਾਰ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਭੇਜੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋਸ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਧੁੰਦਲੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਉਹ ਵਿਕਲਪਿਕ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਲੈਣ। ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਆਧਾਰ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ, ਉਹ ਸਿਰਫ ਆਇਰਿਸ ਸਕੈਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਆਈਰਿਸ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਫੜੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਹੀ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਆਧਾਰ
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਜਾਂ ਆਇਰਿਸ ਸਕੈਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਉਂਗਲੀ ਅਤੇ ਆਇਰਿਸ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਨਾਮ, ਲਿੰਗ, ਪਤਾ ਅਤੇ ਜਨਮ ਮਿਤੀ ਉਪਲਬਧ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਮਾਂਕਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
29 ਲੱਖ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ
UIDAI ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਜੋਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਆਧਾਰ ਨਾਮਾਂਕਣ ਆਪਰੇਟਰ ਨੇ ਅਸਧਾਰਨ ਨਾਮਾਂਕਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। UIDAI ਅਸਾਧਾਰਨ ਨਾਮਾਂਕਣ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲਗਭਗ 1,000 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ, UIDAI ਨੇ ਲਗਭਗ 29 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਗਾਇਬ ਸਨ ਜਾਂ ਦੋਵੇਂ ਉਂਗਲਾਂ ਅਤੇ ਆਇਰਿਸ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਸਨ।
